Po 15 latach działalności, Fundacja „Instytut Lecha Wałęsy” zyskała godną i reprezentacyjną siedzibę w stolicy. 4 czerwca br. Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik oraz prezes Instytutu Piotr Gulczyński podpisali umowę dzierżawy „Willi Narutowicza”. Zabytkowy dworek zostanie wyremontowany, a Instytut będzie mógł rozwinąć w obiekcie działalność edukacyjną i wystawienniczą.

W uroczystości podpisania umowy wzięli również udział m.in. założyciel Fundacji prezydent Lech Wałęsa, prezydent RP Bronisław Komorowski, przewodniczący Sejmiku Województwa Mazowieckiego Ludwik Rakowski oraz wicemarszałek Marcin Kierwiński.

Dobrze, że po tylu latach działalności Fundacja znalazła miejsce, w którym będzie mogła się dalej rozwijać – podkreślił prezydent Lech Wałęsa.

Marszałek Adam Struzik zwrócił uwagę, że „Willa Narutowicza” to miejsce szczególne, nie tylko z uwagi na walory architektoniczne budynku, ale przede wszystkim historyczne. Cieszę się, że udało nam się znaleźć formułę, dzięki której potencjał tego miejsca zostanie w pełni wykorzystany – dodał. Siedziba, która powstała dla prezydenta II Rzeczypospolitej, w dniu tak ważnej dla Polski rocznicy, symbolicznie trafia w ręce prezydenta III Rzeczypospolitej. Trudno sobie wymarzyć lepsze przeznaczenie dla takiego miejsca.

Wydzierżawianie budynku przez Instytut Lecha Wałęsy to z jednej strony zagwarantowanie dla tak ważnej instytucji reprezentacyjnej siedziby, a z drugiej pewność, że „Willa Narutowicza” będzie miejscem otwartym dla mieszkańców stolicy i całego kraju. Dzięki nowym przestrzeniom Instytut będzie mógł poszerzyć zakres swoich dotychczasowych prac. W planach jest m.in. działalność edukacyjna (prowadzenie warsztatów dotyczących współczesnej historii Polski), konferencyjna i wystawiennicza, w tym otwarcie ekspozycji dotyczącej polskiej drogi do wolności i historii „Solidarności”. Dodatkowo Fundacja zobowiązała się do wykonania generalnego remontu, a później prac konserwatorskich i napraw zabytkowego budynku.

Będzie to miejsce otwarte i dynamicznie działające – zapewnił prezes Fundacji „Instytut Lecha Wałęsy” Piotr Gulczyński. Ma być przyjazne dla społeczeństwa, w tym oczywiście dla warszawiaków i bezpośrednich sąsiadów willi. Istotne jest, by miejsce, które przez swą historię powinno służyć zachowaniu pamięci, jednocześnie promowało postawy nowoczesnego patriotyzmu.

„Willa Narutowicza” powstała ok. 1921 r. według projektu Mariana Kontkiewicza dla pierwszego prezydenta II Rzeczpospolitej. Budynek jest znakomicie położony, przy ulicy Parkowej, w bezpośrednim sąsiedztwie Belwederu, Parku Łazienkowskiego i obiektów rządowych.

Willa została zbudowana w tzw. „stylu dworkowym” i mimo licznych powojennych przekształceń zachowała jego najczytelniejsze znamiona. Sam autor projektu – Marian Kontkiewicz był jednym z czołowych warszawskich architektów początku XX w. Dworkowy charakter willi nie jest przypadkowy. Odzwierciedla charakterystyczną dla tego okresu fascynację polską architekturą dworkową przełomu XVIII i XIX w.

Niestety, Gabriel Narutowicz nie zdążył tu zamieszkać – 16 grudnia 1922 r., został zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego w Zachęcie. Podobno Narutowicz nosił się z zamiarem, aby w przyszłości przekazać swój dom na cele społeczne. Podczas II wojny światowej, w 1944 r. budynek uległ znacznemu zniszczeniu. Po wojnie został przejęty przez Skarb Państwa, a następnie wyremontowany i rozbudowany. W 1948 r. w willi ulokowano żłobek miejski, a w latach 1964-2000 mieściła się tu Szkoła Pielęgniarstwa. W 2001 r. willę przekazano Samorządowi Województwa Mazowieckiego. W 2009 r. wpisano ją do rejestru zabytków.

W ostatnich latach budynek był tymczasową siedzibą Mazowieckiego Zarządu Nieruchomości. W 2010 r. pomiędzy Samorządem Województwa Mazowieckiego a Fundacją „Instytut Lecha Wałęsy” rozpoczęły się rozmowy na temat ewentualnego wydzierżawienia willi przez Instytut. 31 maja 2011 r. Zarząd województwa podjął ostateczną decyzję w tej sprawie.