„W obliczu zmian – nowe wyzwania dla konkurencyjności europejskiego przemysłu chemicznego” – to hasło tegorocznego, dziesiątego już Kongresu ECRN. Jest on okazją do dyskusji i wymiany doświadczeń w obliczu wyzwań, przed jakimi stają Europa i jej regiony, a także przemysł chemiczny, w dobie kryzysu gospodarczego.

Europejska Sieć Regionów Chemicznych (ECRN) działa już od ośmiu lat. Zrzesza w sumie 19 regionów z całej Europy. Od roku członkiem sieci jest także województwo mazowieckie. Jako największy i najlepiej rozwinięty gospodarczo region w Polsce, posiada znaczący potencjał chemiczny. Na terenie województwa działa m.in. kombinat rafineryjno-petrochemiczny w Płocku – PKN ORLEN. Jest to największy zakład branży chemicznej w naszym województwie. W 2003 r. PKN ORLEN S.A. oraz Basell Europe Holdings B.V. utworzyły spółkę specjalizującą się w produkcji poliolefin – Basell Orlen Polyolefins sp. z o.o. (BOP). Jest to jedyny polski producent tego tworzywa.  

Mazowsze to także olbrzymie zaplecze intelektualne. Tu zlokalizowana jest blisko 1/3 rodzimego potencjału badawczego, swoje siedziby ma ponad 100 wyższych uczelni i uniwersytetów, na których studiuje ponad 370 tys. studentów. To właśnie dzięki inicjatywie i wsparciu jednostek naukowych możliwe było utworzenie Mazowieckiej Doliny Zielonej Chemii – struktury badawczej, wykorzystującej potencjał instytutów badawczych, instytutów PAN i wydziałów chemicznych wyższych uczelni. Dolina ma wspierać i promować programy edukacyjne i informacyjne z zakresu chemii i nauk pokrewnych.

Niezwykle ważną sprawą (obecnie jest ona w fazie analiz)będzie dla naszego regionu informacja, czy na Mazowszu znajdują się złoża gazu łupkowego. Dla Polski wydobycie gazu łupkowego to duża szansa na niezależność i przestawienie rodzimej energetyki z węgla na gaz.

HISTORIA ECRN

Europejska Sieć Regionów Chemicznych rozpoczęła swoją działalnośćw 2004 r.  jako projekt w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III C. Przyłączyło się do niej wówczas 13 regionów – partnerów z 7 państw. Głównym celem projektu była wymiana doświadczeń związanych z procesami przeobrażeń gospodarczych całego obszaru europejskiego oraz polityką regionalną, a także wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań i promowanie projektów rozwojowych.  

Po zamknięciu projektu pod koniec 2006 r. partnerzy kontynuują współpracę nad statutem stowarzyszenia międzynarodowego, do którego mogły dołączyć inne zainteresowane regiony. Obecnie ECRN, zarejestrowana na podstawie niemieckiego prawa, zrzesza 19 regionów z całej Europy.

ECRN zdobyła status liczącego się głosu w międzynarodowej debacie nt. przyszłości polityki chemicznej i przemysłu chemicznego w UE. Do jej głównych zadań należą m.in. zachowanie dotychczasowego poziomu i działania na rzecz wzrostu konkurencyjności sektora chemicznego przez promowanie współpracy europejskich podmiotów regionalnych, wyrażanie wspólnych interesów regionów chemicznych wobec instytucji europejskich, wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy partnerami oraz tworzenie wspólnych projektów w dziedzinie badań, rozwoju czy innowacji.

ECRN bierze także aktywny udział w pracach Komisji Europejskiej (zainicjowała Grupę Wysokiego Szczebla ds. Konkurencyjności Przemysłu Chemicznego w Unii Europejskiej), gdzie przedstawia perspektywę regionalną wśród reprezentantów sektora publicznego i prywatnego oraz społeczeństwa obywatelskiego. Jest również powołana do roli obserwatora gry eksperymentalnej, która jest realizowana przez Komisję Europejską w celu wykonania rozporządzenia UE w sprawie rejestracji, oceny, autoryzacji i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (System REACH). Dodatkowo Sieć zapewnia Komisji Europejskiej konsultacje w działaniach dotyczących zmian klimatu po okresie obowiązywania protokołu z Kioto z 2012 r.

Do głównych zadań ECRN należą m.in. zachowanie dotychczasowego poziomu i działania na rzecz wzrostu konkurencyjności sektora chemicznego poprzez promowanie współpracy europejskich podmiotów regionalnych, wyrażanie wspólnych interesów regionów chemicznych wobec instytucji europejskich, wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy partnerami oraz tworzenie wspólnych projektów w dziedzinie badań, rozwoju czy innowacji. Celem działania ECRN jest przede wszystkim usprawnienie regionalnej strategii rozwoju w regionach chemicznych.

Pozostałe projekty i priorytety prowadzone przez sieć ECRN oraz jej partnerów obejmują takie dziedziny jak logistyka (ChemLog), budowanie klastrów (ChemClust), rozwijanie umiejętności i innowacji, platformy technologiczne (SusChem), REACH, normyprawahandlowego izmiany klimatyczne. ECRN współpracuje również ze znaczącymi interesariuszami, takimi jak Europejska Rada Przemysłu Chemicznego (CEFIC), Europejska FederacjaPracowników Górnictwa, Chemii i Energetyki (EMCEF), Europejska Grupa Pracodawców Przemysłu Chemicznego (ECEG), Europejskie Stowarzyszenie Przemysłu  Petrochemicznego(EPCA), Enterprise Europe Network (EEN), EuropejskieBiuro Ochrony Środowiska (EEB) oraz z krajowymi stowarzyszeniami chemicznymi i partnerami dialogu społecznego.

Poza Mazowszem do ECRN należy jeszcze 18 europejskich regionów: Bawaria (Niemcy), Brandenburgia (Niemcy), Region Północno-Zachodnia Anglia – Cheshire (Wielka Brytania), Flandria (Belgia), Hesja (Niemcy), Region Ida Viru (Estonia), Prowincja Limburgia (Holandia), Lombardia (Włochy), Dolna Saksonia (Niemcy), Nadrenia Północna – Westfalia (Niemcy), Novara (Włochy), Nadrenia Palatynat (Niemcy), Saksonia-Anhalt (Niemcy), Szlezwik-Holsztyn (Niemcy), Szkocja (Wielka Brytania), Usti nad Łabą (Czechy), Walonia (Belgia), Yorkshire and the Humber (Wielka Brytania).