Posiedzenie komisji ad hoc ds. budżetu UE zdominowała ożywiona dyskusja nad kształtem przyszłej opinii Komitetu Regionów w sprawie wykonania budżetu UE. Zastanawiano się, jak poprawić efektywność wydatkowania unijnych środków finansowych w perspektywie budżetowej 2014–2020 i zwiększyć tempo przepływu pieniędzy do beneficjenta.

Najważniejszym punktem spotkania, które odbyło się 13 lutego br. było przeanalizowanie kształtu tworzonej przez marszałka Adama Struzika opinii w sprawie wykonania budżetu UE na podstawie doświadczeń z poprzedniej perspektywy finansowej 2007-2013 (pod koniec zeszłego roku, marszałek został jednogłośnie wybrany do pełnienia funkcji sprawozdawcy tej bezprecedensowej w historii Komitetu Regionów opinii). Dokument ten powstaje z inicjatywy przedstawicieli unijnych władz lokalnych i regionalnych.

Doświadczenia szczebla regionalnego w zakresie identyfikacji przyczyn niewykorzystania lub niewłaściwego wydatkowania środków pochodzących z funduszy unijnych są kluczowe w poprawie przepływu środków w przyszłości. Komitet Regionów podkreśla jednocześnie, że większość rozpoznanych już problemów ma swój początek na poziomie krajowym lub europejskim. W związku z powyższym wskazuje m.in. na konieczność zapewnienia skutecznej koordynacji i współpracy Komisji Europejskiej i państw członkowskich z władzami lokalnymi i regionalnymi w procesie przygotowawczym do rozpoczęcia realizacji nowych programów na lata 2014–2020.

Do dyskusji zostali zaproszeni reprezentanci wszystkich instytucji mogących wnieść istotny wkład w identyfikację problemów powolnego wykonywania budżetu UE oraz analizę przyczyn nieprawidłowego wydatkowania. Są nimi członek Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, Mazarou Lazaros; przewodniczący komisji kontroli budżetu w Parlamencie Europejskim, Michael Theurer oraz zastępca dyrektora generalnego w Dyrekcji Generalnej ds. programowania finansowego i budżetu w Komisji Europejskiej, Manfred Kraff. Uczestnikiem tego dialogu był również Komisarz europejski ds. programowania finansowego i budżetu, Janusz Lewandowski, który odpowiadał na liczne pytania członków KR-u w zakresie budżetowych aspektów wdrażania programów unijnych, absorpcji środków oraz unijnego deficytu strukturalnego.

Wstępne wnioski wskazują m.in. na to, że błędy w wydatkowaniu unijnych pieniędzy nie wynikają wcale z nadużyć, ale są efektem trudności w przestrzeganiu skomplikowanych zasad programowych, struktury systemów zarządzania oraz jakości krajowych i europejskich kontroli. Obserwuje się, że mimo starań w upraszczaniu tych procedur, rzadko sięgają one samego beneficjenta. Problemów przysparzają też kłopoty z płynnością i zapewnieniem stabilnego strumienia przychodów ze strony krajów członkowskich, które znajdują swoje odzwierciedlenie w wydłużonym okresie oczekiwania na zwrot kosztów poniesionych przez władze lokalne i regionalne.

Cenne argumenty na poparcie takiego stanowiska w postaci danych statystycznych i ich analizy wnieśli także reprezentanci Centrum Nauk o Politykach Europejskich oraz Instytutu Europejskich Nauk Środowiskowych. Kolejna dyskusja, tym razem już nad projektem opinii marszałka planowana jest na 14 maja br., a przyjęcie ostatecznej wersji – na czerwcowym posiedzeniu plenarnym.