Trybunał Konstytucyjny orzekł, że w przypadku województw przepisy o „janosikowym” są niekonstytucyjne. Podczas sesji sejmiku województwa mazowieckiego marszałek Adam Struzik przedstawił radnym sentencję Trybunału.

– To wielki sukces mieszkańców Mazowsza. Zbójnickie, anachroniczne „janosikowe”, które skutecznie podcinało skrzydła Mazowszu, musi zostać zmienione. Teraz kluczową kwestią jest przygotowanie mądrych i sprawiedliwych przepisów– zaznaczył Adam Struzik. – Zrobimy wszystko, aby pomóc stronie rządowej w ich wypracowaniu.

4 marca Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności art. 31 oraz art. 25 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z art. 167 ust. 1 i 2 w związku z art. 166 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim przepisy te nie gwarantują województwom zachowania istotnej części dochodów własnych dla realizacji zadań własnych. Oznacza to, że jako niekonstytucyjne zostały uznane przepisy dotyczące zarówno sposobu naliczania, jak i dystrybucji subwencji. Trybunał Konstytucyjny uznał, że dotychczasowy mechanizm nie zabezpiecza płacących województw przed nadmiernym ubytkiem dochodów własnych. Zwrócono też uwagę na fakt, że nie uwzględnia on kondycji finansowej województwa w chwili dokonywania wpłaty do budżetu państwa.

– Wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest przełomowy. Potwierdził to, o czym mówiliśmy od lat – że „janosikowe” w obecnej wersji jest nielogiczne i przeczy swojej idei. Szkoda, że musiało dojść do tak trudnej sytuacji finansowej województwa, żeby pewne rzeczy stały się widoczne i zrozumiałe. Najważniejsze, że złe przepisy mają zostać zmienione. Teraz niezwykle istotne jest, by zrobiono to szybko, ale jednocześnie mądrze. By nie powstał kolejny bubel prawny, a nowe przepisy wspierały całą Polskę samorządową – mówił marszałek Adam Struzik.

Marszałek zwracał uwagę, że w swojej sentencji Trybunał Konstytucyjny nie odnosił się tylko do poszczególnych zapisów, ale efektów funkcjonowania złego systemu. Zwracano uwagę na fatalne skutki „janosikowego”.

– Czas przestać myśleć w kategoriach „janosikowego” i raz na zawsze skończyć ze zbójnictwem. Trybunał wyraźnie orzekł, że ten system jest wypaczony, nieskuteczny i destrukcyjny. Przepisy muszą nie tyle zostać naprawione, co fundamentalnie przebudowane. Konieczna jest zatem zmiana myślenia państwa o wyrównywaniu dysproporcji rozwojowych. Rząd powinien stworzyć prawdziwą i skuteczną politykę spójności na poziomie kraju. Nowy system nie może już przerzucać ciężaru odpowiedzialności za pomoc uboższym na jeden region. Konieczne jest zatem zdywersyfikowanie narzędzi wsparcia. Uważam, że system powinien opierać się na trzech filarach: środkach unijnych, zwiększeniu udziału samorządów uboższych w podatkach i dopiero – na elemencie wparcia poziomego – dodał marszałek.