Podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego marszałek Adam Struzik w wykładzie inauguracyjnym dla studentów mówił o problemach, z jakimi zmaga się współczesna Europa, w tym także Polska.

– Dziękuję za możliwość wygłoszenia przemówienia w tak ważnym dla każdej uczelni oraz wydziału momencie, jakim jest inauguracja roku akademickiego. Podniosłość tego wydarzenia uzasadnia podjęcie tematów szczególnie ważnych, a tych w dzisiejszych czasach z pewnością nie brakuje. Terroryzm, kryzys gospodarczy i fiskalny, napływ uchodźców, niewielki wzrost gospodarczy, konkurencyjność gospodarki to tylko niektóre problemy współczesnej  Europy, którymi można by się zająć z osobna i które w większym lub mniejszym stopniu oddziałują na sferę społeczno-gospodarczą Unii Europejskiej – mówił marszałek Adam Struzik.

Przyszłość Europy

Decyzja obywateli Wielkiej Brytanii o opuszczeniu Unii Europejskiej była bez precedensu. Marszałek Adam Struzik podkreślił, że było to najważniejsze wydarzenie polityczne ostatnich lat i z pewnością będzie miało poważne konsekwencje społeczno-gospodarcze. Zaznaczył, że obywatele Unii Europejskiej nie widzą dostatecznych korzyści wynikających z integracji.

– Dlaczego doszło do Brexitu? Podnoszone są głosy, że jest to skutek napływu migrantów z nowych państw członkowskich, w tym z Polski, problemu z migrantami z Afryki Północnej – w szczególności koczujących we francuskim Calais czy przerost i brak efektywności brukselskiej administracji. Bez względu na to czy powód jest jeden, czy kilka, można powiedzieć, że mieszkańcy Zjednoczonego Królestwa uznali, że koszty bycia w Unii Europejskiej przewyższają korzyści i nie jest to tymczasowy stan – wyjaśnił marszałek.

Polska i jej nastroje społeczne

Marszałek zaznaczył, że również w naszym kraju pomimo transformacji, jaka dokonała się przez ostatnie 25 lat, nie brakuje ważnych problemów, m.in. demograficznych, z podziałem wypracowanego dochodu narodowego i konsekwencji z tym związanych, realną konwergencją płac czy emigracjami.

– Także u nas niestety retoryka antyeuropejska coraz częściej pojawia się w dyskusji publicznej. Co ciekawe, dzieje się tak pomimo napływu do Polski 66 mld euro w ramach polityki spójności w zeszłej perspektywie finansowej i przyznania Polsce 77 mld euro w perspektywie 2014–2020 r. – podkreślił marszałek Adam Struzik. – Tylko na Mazowszu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013 Zarząd Województwa Mazowieckiego wydał niemal 2 mld euro. Dzięki tym środkom udało się unowocześnić nasze centra naukowo-technologiczne, wesprzeć ponad 1,5 tys. przedsiębiorców, aby byli bardziej konkurencyjni w Europie i na świecie, zmniejszyć emisyjność zanieczyszczeń gospodarki o 280 tys. ton czy przekazać najzdolniejszym doktorantom stypendia naukowe – dodał.

Wsparcie z funduszy europejskich

Warto również wspomnieć o wydatkach na realizację polityki transportowej województwa. Na terenie Mazowsza z regionalnych kolei korzysta rocznie 70 mln osób. Zarząd Województwa zdecydował, że w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014–2020 przekazano łącznie 376 mln euro m.in. na zadania związane ze spadkiem emisyjności gospodarki. Innym przykładem wsparcia z funduszy europejskich jest sektor badań i rozwoju, na który z RPO zarząd województwa do 2020 r. przeznaczył ponad miliard złotych.

– To tylko niewielka część z ponad 2 mld euro jakie otrzymaliśmy jako województwo na lata 2014-2020. Dodatkowo Mazowsze jest beneficjentem środków z programów krajowych, ramowych czy wynikających z umów za dostęp do wspólnego rynku, np. ze Szwajcarią – zaznacza marszałek Adam Struzik. Jednak same transfery finansowe i realizowane dzięki nim inwestycje nie gwarantują poparcia dla członkostwa w UE. Czynników poparcia należy upatrywać szerzej. Otwartym pozostaje pytanie gdzie? – dodał.

Konsekwencje Brexitu

Jak podkreśla marszałek Adam Struzik jest oczywiste, że bezpośrednie skutki dla Polski będą wiązały się ze zmniejszeniem budżetu polityki spójności, dostępu polskich przedsiębiorstw do brytyjskiego rynku, ale również z ryzykiem powstania „Europy dwóch prędkości”. Dotychczas Brytyjczycy byli jednym z głównych aktorów, którzy potrafili się przeciwstawić dzieleniu Europy na strefę euro i pozostałych. Obecnie można się spodziewać, że takie idee będą coraz mocniej forsowane.  

– Zmniejszenie budżetu polityki spójności po 2020 r. może być dla nas szczególnie niekorzystne. Wielka Brytania wpłaca rocznie do unijnego budżetu prawie 13 mld funtów, to jest około 70 mld zł. Środki te nie muszą zostać proporcjonalnie zredukowane na wszystkie cele unijne. Niezmiernie istotna dla Polski jest kwestia przekonania europejskich przywódców, że polityka spójności jest tym co po pierwsze przynosi korzyść całej wspólnocie, po drugie jest często najbliżej obywatela. Reprezentanci polskich regionów w Komitecie Regionów rozpoczęli już aktywne działania na tym polu – zaznaczył marszałek Adam Struzik. Dodatkowo, aby zmaksymalizować wielkość środków europejskich dla Mazowsza po 2020 r., podjęliśmy działania polegające na podziale województwa na dwie statystyczne jednostki (NUTS2). Należy tutaj dodać, że w Unii Europejskiej fundusze strukturalne na programy regionalne są dzielone według PKB w danej jednostce statystycznej, właśnie NUTS2. Chodzi więc o to, aby wyodrębnić statystycznie Warszawę, tak aby nie eliminowała ze wsparcia unijnego Ciechanowa, Radomia czy Siedlec. Jest to rozwiązanie, które bez żadnych kosztów może przyczynić się do szybszego rozwoju Mazowsza w przyszłości – dodał marszałek.

Zjednoczenie?

Brexit to nie tylko problem Wielkiej Brytanii. To pewne hasło, pod którym kryje się problem z tożsamością, duchem zjednoczonej Europy. Jak podkreślił marszałek Adam Struzik, jednym z ważniejszych obecnie wyzwań dla zjednoczonej Europy i wniosków wynikających z Brexitu jest pokazanie obywatelom korzyści płynących z tego zjednoczenia.

– Pokój w Europie,  wzrost zamożności, gwarancja wolności i praw obywatelskich, swoboda przemieszczania się czy swobodny handel to tylko wybrane korzyści. Mają one wymiar społeczny, ekonomiczny i kulturowy. Oczywiście brukselska administracja musi również wyciągnąć wnioski z Brexitu. Może nawet powinna być pierwszym beneficjentem tej lekcji. Również my wszyscy powinniśmy o tym myśleć, jeżeli chcemy, aby unia jaką znamy przetrwała – dodał na zakończenie wykładu inauguracyjnego marszałek Adam Struzik.