Pałac w Chrzęsnem ponownie gościł najwybitniejszych pisarzy – tym razem najciekawsza była oferta książek i ilustracji dla dzieci. Wydarzeniem był też benefis z okazji 80. urodzin Mai Komorowskiej.

Na początku bieżącego roku Biblioteka Narodowa opublikowała kolejny raport o stanie czytelnictwa w Polsce. Kolejny mało optymistyczny – 63 proc. badanych Polaków nie czytało książek w 2016 r. Taki trend utrzymuje się niestety od dłuższego czasu. Ponieważ czytanie ma – zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży – sporą konkurencję w postaci np. gier czy portali społecznościowych, potrzebne są nietuzinkowe sposoby zachęcania ich do przygody z książką.

W kontekście przytoczonych wyżej wyników optymizmem napawa zainteresowanie programem literackim „Chrzęsne – literackie serce Mazowsza”, organizowanym przez Mazowiecki Instytut Kultury we współpracy z powiatem wołomińskim. W spotkaniach w ramach cyklu biorą udział pisarze, językoznawcy, filmowcy oraz dziennikarze, którzy popularyzują czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży, oswajają ich z żywym słowem. Dorosłych uczestników zapraszają do dyskusji na temat rozmaitych aspektów życia kulturalnego.

Chrzęsne chrzęści dla najmłodszych

Pałac w Chrzęsnem ma bogate tradycje literackie. Jego gościem bywał chociażby Cyprian Kamil Norwid. Artystyczną aurę otaczającą to miejsce z powodzeniem wykorzystali organizatorzy programu. Tylko w zeszłorocznej edycji udział wzięło blisko 30 twórców – pisarzy, aktorów, reżyserów, dziennikarzy, felietonistów i językoznawców. Wśród nich m.in.: Maja Komorowska, Anna Seniuk, Krystyna Czubówna, Sławomira Łozińska, Ewa Wencel, Marcin Meller i Anna Dziewit-Meller oraz Sylwia Chutnik.

Najmłodsi słuchacze, często po raz pierwszy, mieli okazję spotkać słynne postaci świata kultury. Dowiadywali się, jak pracują pisarze i dziennikarze. Ci ostatni przekonywali ich, że spotkanie z książką to prawdziwa, fascynująca przygoda. Podczas tegorocznej edycji z myślą o najmłodszych przygotowany został cykl pod hasłem „Pisane i rysowane”. Wzięli w nim udział pisarze i ilustratorzy książek dla dzieci. Fragmenty utworów czytali uczestnikom autorzy i aktorzy, m.in. uwielbiany przez dzieci Jarosław Boberek. Gośćmi cyklu byli również: Joanna Olech, Grzegorz Kasdepke, Daniel de Latour, Michał Rusinek, Joanna Rusinek i Edyta Jungowska.

Czytaj mi… głośno

Tegoroczny blok językowy, dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2017”, zaplanowany został przez Mazowiecki Instytut Kultury z myślą o młodzieży. Warsztaty wymowy i głośnego czytania poprowadziła nieoceniona Krystyna Czubówna. Uczestnicy zajęć razem z prowadzącą wzięli udział w maratonie czytania „Pana Tadeusza”. Wykład o poemacie wygłosił profesor Jerzy Bralczyk – prywatnie kolekcjoner wydań epopei Mickiewicza. Nie zabrakło innych popularyzatorów wiedzy o języku, takich jak Agata Hącia, Mirosław Oczkoś czy Bartosz Chaciński.

Książki na ekranie

Jednym z patronów tegorocznej edycji cyklu był Andrzej Wajda. Niemalże w okrągłą pierwszą rocznicę śmierci reżysera odbyło się pierwsze z poświęconych mu w ramach tegorocznej edycji cyklu spotkań. Prowadził je dziennikarz i pisarz Remigiusz Grzela. Jego rozmówcami podczas kolejnych wieczorów byli artyści, którzy współpracowali z Andrzejem Wajdą: aktorzy Jerzy Radziwiłowicz, Olgierd Łukaszewicz i Wojciech Pszoniak oraz scenograf Allan Starski (laureat Oscara). Uczestnicy spotkań mieli okazję zobaczyć filmy i spektakle Teatru Telewizji w reżyserii Wajdy.

Urodziny Mai Komorowskiej

Wyjątkowym wydarzeniem, zamykającym tegoroczną edycję, było spotkanie z Mają Komorowską, która również współpracowała z Andrzejem Wajdą. Miało ono charakter benefisu z okazji zbliżających się 80. urodzin aktorki. W kameralnej sali pałacu obecnych było wielu gości, zaproszonych przez samą artystkę. Być może właśnie to skłoniło ją do licznych – często bardzo osobistych – wspomnień z życia prywatnego i zawodowego.

Aktorka mówiła wiele o swojej pracy z wybitnymi ludźmi teatru i filmu: Jerzym Grotowskim, Józefem Szajną, Jerzym Jarockim, Krystianem Lupą, Andrzejem Wajdą czy Krzysztofem Zanussim. Opowiadała, w jaki sposób ich niepowtarzalny charakter kształtował jej postrzeganie teatru i pracy artystycznej. Poruszyła wiele bardzo osobistych wspomnień, które miały wpływ na jej pracę w teatrze i filmie. Mówiła o doświadczeniach decydujących o kształcie ról, za które najbardziej Maję Komorowską cenimy.

Nie zabrakło, rzecz jasna, urodzinowego tortu, prywatnych rozmów z artystką, kwiatów i życzeń. Ale najcenniejsze są te słowa i wspomnienia, których (być może) nigdy nie utrwali druk. Zostaną w pamięci obecnych tego wieczoru w Chrzęsnem.

2018 – Chrzęsne Pana Cogito

W przyszłym roku literackie serce Mazowsza będzie biło w rytmie poezji. Trwają przygotowania do trzeciej edycji cyklu. Sejm RP ustanowił rok 2018 Rokiem Zbigniewa Herberta. I właśnie autor „Pana Cogito” będzie głównym patronem przyszłorocznego programu. Nie zabraknie również atrakcji dla miłośników prozy. Drugi temat nadchodzącej edycji to literatura faktu.