Przed sześciu laty, 14 marca 2013 r., rozpoczęło działalność Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku. Instytucja, działająca w strukturze Muzeum Mazowieckiego w Płocku, mieści się w budynku dawnej synagogi, tzw. małej, zwanej też „bożnicą”. Odrestaurowanie XIX-wiecznego zabytku było możliwe dzięki inicjatywie Stowarzyszenia Synagoga Płocka i środkom unijnym. Koszt restauracji wyniósł 9 mln zł, z czego 7,7 mln zł to dofinansowanie z Unii Europejskiej, przyznane decyzją Zarządu Województwa Mazowieckiego.

– Kiedy w 2013 r. otwieraliśmy Muzeum Żydów Mazowieckich, wiedziałem, że to ważny dzień nie tylko dla Płocka, ale i dla całego naszego regionu. To zarazem przedsięwzięcie unikalne w skali kraju. XIX-wieczna płocka Mała Synagoga stała się miejscem, w którym wszyscy możemy lepiej poznać historię i kulturę narodu, który współtworzył tożsamość Mazowsza. Muzeum Żydów Mazowieckich każdym dniem działalności potwierdza status ważnej, regionalnej instytucji kulturalno-oświatowej. Jej aktywność wzmacnia poczucie wzajemnego porozumienia między Polakami i Żydami, sprzyja niwelowaniu uprzedzeń i negatywnych stereotypów myślowych – podsumowuje marszałek Adam Struzik.

Ważne jest, że mimo historycznej siedziby, charakter placówki jest bardzo nowoczesny. Przestrzeń wystawy stałej podzielona jest na trzy główne strefy. W przedsionku przedstawiona jest historia Żydów na Mazowszu. W sali głównej prezentowane są – w multimedialnej formie – elementy kultury Żydów w Polsce na przykładzie kuchni, muzyki, świąt i zwyczajów oraz architektury żydowskiej. Część poświęcona Holokaustowi zbudowana jest na bazie Kartek z pożogi Symchy Gutermana, naocznego świadka zagłady świata płockich Żydów oraz archiwalnych fotografii żydowskich mieszkańców Mazowsza. Dopełnieniem artystycznym ekspozycji jest widowisko multimedialne, stworzone na bazie wycinanki żydowskiej.

Atrakcyjny program kulturalno-oświatowy, proponowany przez Muzeum Żydów Mazowieckich, obejmuje koncerty, wieczory literackie, wykłady, małe spektakle teatralne, wystawy czasowe, zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, prezentacje filmów fabularnych i dokumentalnych, pokazy slajdów, degustacje potraw żydowskich, warsztaty plastyczne i taneczne. Aktywność placówki wydatnie sprzyja promocji Mazowsza, w tym Płocka, przyjmując w swoich progach wielu turystów z Polski i z zagranicy.