W tym roku mija 15 lat od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Co te lata zmieniły w poszczególnych powiatach województwa mazowieckiego? Marszałek Adam Struzik odwiedził powiat grodziski i subregion żyrardowski, by podsumować ten okres.

Dwa regiony Mazowsza

Po kilku latach analiz, prac i starań 1 stycznia 2018 r. województwo mazowieckie zostało statystycznie podzielone. Unia Europejska traktuje województwo mazowieckie nie jako jeden spójny i szybko bogacący się region, ale zauważa jego zróżnicowanie, co przekłada się na wydzielenie dwóch odrębnych jednostek statystycznych NUTS 2: regionu warszawskiego stołecznego, obejmującego Warszawę wraz z dziewięcioma powiatami (legionowskim, mińskim, nowodworskim, otwockim, wołomińskim, grodziskim, piaseczyńskim, pruszkowskim i warszawskim zachodnim) oraz regionu mazowieckiego regionalnego obejmującego pozostałą część województwa mazowieckiego. Również od 1 stycznia funkcjonuje nowy podział na NUTS 3. Wśród subregionów pojawił się zupełnie nowy – żyrardowski, w skład którego weszły trzy powiaty: sochaczewski, grójecki i żyrardowski.

– Liczymy na to, że zarówno rząd, jak i nowi europosłowie zaangażują się w walkę o lepszy budżet dla Polski na lata 2021–2027. Zależy nam także na tym, by Mazowsze było traktowane już według nowego podziału statystycznego. Razem z prezydentem Warszawy podpisaliśmy stanowisko o wspólnym programie operacyjnym, który obejmowałby dwa komponenty. Każdy z obecnie wydzielonych regionów musi rozwijać się w swoim tempie, według swoich możliwości, uzyskując adekwatne do swego rozwoju wsparcie, a jednocześnie muszą one rozwijać się w porozumieniu ze sobą, bo nadal są to dwa obszary jednego województwa – tłumaczył marszałek Adam Struzik.

Przyjęty podział statystyczny jest powodem utworzenia nowych delegatur urzędu marszałkowskiego właśnie w nowych NUTS-3. Jedna z nich już niedługo rozpocznie działalność właśnie w Żyrardowie.

– Urzędy przede wszystkim powinny być dla mieszkańców. Zakres naszej działalności i kompetencje samorządu województwa wymagają od wielu beneficjentów bezpośredniego kontaktu z urzędem. Chcemy to ułatwić. Zwłaszcza mieszkańcom najbardziej zurbanizowanych, podwarszawskich powiatów. To pozwoli szybciej i sprawniej załatwiać sprawy urzędowe – dodał marszałek.

15 lat UE w powiecie żyrardowskim

– Ostatnich 15 lat to był bardzo dobry czas dla Mazowsza. Setki kilometrów nowych dróg, zmodernizowane szpitale, muzea i teatry, nowe miejsca na kulturalnej i turystycznej mapie, to tylko niektóre z przedsięwzięć, jakie udało się zrealizować dzięki środkom unijnym. Zyskały zarówno wsie, miasteczka, miasta, ale przede wszystkim ich mieszkańcy – podkreśla marszałek Adam Struzik. – Na tym nie koniec. W Brukseli cały czas trwają prace nad nowym budżetem. Liczymy, że Komisja Europejska oprze go na istniejącym od 1 stycznia 2018 r. podziale statystycznym, w ramach którego wyodrębnione zostały dwa regiony: warszawski stołeczny i mazowiecki regionalny. To właśnie wtedy, utworzony został nowy podregion żyrardowski obejmujący powiaty: grójecki, sochaczewski i żyrardowski – mówił marszałek.  

W ciągu tych 15 lat uczestnictwa naszego kraju w UE subregion żyrardowski przeszedł ogromne zmiany. Ich efektem są nowe i zmodernizowane drogi, wyremontowane i wyposażone placówki zdrowotne i kulturalne, a także nowoczesne obiekty sportowe i place zabaw. W sumie do trzech powiatów nowego subregionu żyrardowskiego trafiło już ponad 670 mln zł z UE. Wsparcie unijne pochodziło z programów ZPORR 2004–2006, RPO WM 2007–2013, PROW 2007–2013, a także RPO WM 2014–2020 i PROW 2014–2020.

– Subregion żyrardowski bardzo aktywnie ubiega się o środki unijne. Ponad 600 projektów, ponad 670 mln zł dofinansowania unijnego – te liczby mówią same za siebie. To wszystko przekłada się przede wszystkim na rozwój naszego regionu. Mieszkańcy zyskują nie tylko nowe przestrzenie kulturalne, lepszy dojazd do miejsca pracy, ale także zwiększa się komfort leczenia czy wypoczynku i rekreacji – zaznacza Mirosław Adam Orliński, wiceprzewodniczący sejmiku województwa mazowieckiego, przewodniczący komisji budżetu i finansów; wiceprzewodniczący komisji prawa, samorządu, bezpieczeństwa i porządku publicznego.

15 lat UE w Grodzisku Mazowieckim

– Przystępując do Unii Europejskiej, Polska niewątpliwie awansowała społecznie i gospodarczo. Nasze członkostwo w UE to nie tylko kwestie finansowe, ale też współuczestnictwo w tworzeniu nowego prawa dla tej części Europy. Jednak to, co jest najbardziej widoczne dla mieszkańców, to efekty uzyskanego wsparcia z UE. Mazowsze świetnie wykorzystało tych 15 lat, jest silnym konkurencyjnym regionem. Najsprawniej o środki unijne zabiegali samorządowcy, co wyraźnie widać w Grodzisku Mazowieckim – podkreśla marszałek Adam Struzik. – Na tym nie koniec. W Brukseli cały czas trwają prace nad nowym budżetem. Liczymy, że Komisja Europejska oprze go na istniejącym od 1 stycznia 2018 r. nowym podziale statystycznym – dodał marszałek.

W sumie do samego powiatu grodziskiego trafiło już ponad 344,7 mln zł z UE. Wsparcie unijne pochodziło z programów ZPORR 2004–2006, RPO WM 2007–2013, PROW 2007–2013, a także RPO WM 2014–2020 i PROW 2014–2020.

– Samorządowcy i przedsiębiorcy z powiatu grodziskiego chętnie i skutecznie ubiegają się o środki unijne. Widać też, że z każdą kolejną perspektywą coraz lepiej sobie radzą. Z regionalnego programu, który był na lata 2007–2013 do powiatu grodziskiego trafiło prawie 158 mln zł. Z obecnego RPO WM – choć on nadal trwa – już pozyskano 159,7 mln zł. To nie są tylko jakieś abstrakcyjne liczby. Te kwoty przekładają się przede wszystkim na rozwój tego terenu. Mieszkańcy zyskują nie tylko nowe przestrzenie kulturalne, lepszy dojazd do miejsca pracy, ale także zwiększa się komfort leczenia czy wypoczynku i rekreacji – zaznacza Bożena Żelazowska, radna województwa mazowieckiego.

RPO WM 2014–2020 w Grodzisku Mazowieckim

Z RPO WM 2014–2020, dofinansowano już 83 projekty z powiatu grodziskiego – wsparcie z UE wyniosło 159,7 mln zł, a ogólna wartość tych inwestycji to 216 mln zł. Największe dofinansowanie uzyskały działania związane z gospodarką niskoemisyjną i przyjazną środowisku, a także z poprawą jakości życia – podpisano umowy na 12 inwestycji, dla których łączna kwota wsparcia to 59,6 mln zł. Wśród nich są m.in. projekty realizowane wspólnie z innymi samorządami – np. budowa sieci tras rowerowych w ramach ZIT, budowa parkingów „Parkuj i Jedź” w Żyrardowie i Grodzisku Mazowieckim. Ważnym projektem, z którego skorzystają mieszkańcy Grodziska i okolic, jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 579 (która otrzymała 48 mln zł z UE).

RPO 2014–2020 w Żyrardowie

Warto podkreślić, że tylko do tej pory w ramach obecnej perspektywy finansowej – RPO WM 2014–2020, wsparcie otrzymało 78 projektów na łączną kwotę dofinansowania 184 mln zł. Tak jak w Grodzisku, największe środki uzyskały do tej pory działania związane z gospodarką niskoemisyjną i przyjazną środowisku oraz poprawą jakości życia – 111 mln zł. Ponad 19 mln zł z UE wsparło rewitalizację obszarów znajdujących się w trudnej sytuacji społeczno-ekonomicznej, a prawie 14 mln zł gospodarkę przyjazną środowisku.

PROW 2014–2020

Do beneficjentów z powiatu grodziskiego trafiło już ponad 7 mln zł, z subregionu żyrardowskiego – ponad 13,6 mln zł. (z czego ponad 5,9 mln zł do powiatu żyrardowskiego, ponad 4,4 mln zł – sochaczewskiego oraz ponad 3,2 mln zł do grójeckiego). W grodziskim podpisano 93 umowy (92 dotyczyły programu LEADER), a w subregionie żyrardowskim 65 umów (58 z programu LEADER).

RPO 2007–2013

W ramach RPO 2007–2013 do powiatu grodziskiego trafiło ponad 157,9 mln zł, do subregionu - zrealizowano ponad 70 projektów. Subregion żyrardowski zyskał 356 mln zł na 150 projektów. Największe inwestycje dotyczyły rewitalizacji obszarów wielofunkcyjnych, budowy kanalizacji i oczyszczalni ścieków czy przebudowy dróg.

PROW 2007–2013

W latach 2007–2013 w ramach PROW w powiecie grodziskim zrealizowano 86 projektów za ponad 8,1 mln zł pochodzących ze środków unijnych. Wsparcie uzyskały projekty dotyczące budowy i modernizacji obiektów sportowych, tworzenia nowych przestrzeni sportu i rekreacji, budowy ścieżek rowerowych, chodników, a także organizacji licznych wydarzeń kulturalno-sportowych.

Natomiast w subregionie żyrardowskim zrealizowano ponad 300 projektów. Środki unijne na ten cel przeznaczone to ponad 75,5 mln zł. Wsparcie uzyskały projekty dotyczące budowy i modernizacji obiektów sportowych, tworzenia nowych przestrzeni sportu i rekreacji, budowy ścieżek rowerowych, chodników, a także organizacji licznych wydarzeń kulturalno-sportowych.

ZPORR 2004–2006

W latach 2004–2006 w powiecie grodziskim zrealizowanych zostało 9 projektów. Kwota unijnego wsparcia wyniosła ponad 16 mln zł. Wśród największych inwestycji są budowa wielofunkcyjnego budynku dla potrzeb kultury w Grodzisku Mazowieckim, rewitalizacja i adaptacja Pałacyku w Podkowie Leśnej na Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich, przebudowa 2,6 km drogi o znaczeniu regionalnym w Budach Michałowskich w gminie Jaktorów, budowa drogi dojazdowej do Strefy Przemysłowej w gminie Grodzisk Mazowiecki.

W subregionie żyrardowskim zrealizowanych zostało 37 projektów. Kwota unijnego wsparcia wyniosła ponad 45,7 mln zł.