Ochronie praw podstawowych, wartości UE oraz praworządności w państwach członkowskich Unii Europejskiej poświęcone było 134. posiedzenie plenarne członków Europejskiego Komitetu Regionów.

Rozpoczęcie obrad poprzedziła uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy poświęconej śp. Prezydentowi Pawłowi Adamowiczowi oraz nadanie jednemu z foyer znajdujących się w budynku KR jego imienia. Wszystko odbyło się w obecności najbliższej rodziny zmarłego oraz obecnej prezydent Gdańska, Aleksandry Dulkiewicz. W wystąpieniach uczestników spotkania nie zabrakło słów o stanie europejskiej demokracji, destrukcyjnych konsekwencjach mowy nienawiści i o konieczności pielęgnacji wartości wspólnoty.

– Unia Europejska to przede wszystkim wspólne wartości – poszanowanie wolności, demokracji, państwa prawa, pomocniczości czy solidarności. Dzisiaj, 15 lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, musimy wciąż bronić tych wartości, bo nie są nam one dane raz na zawsze. O to trzeba ciągle zabiegać, bo zawsze znajdzie się ktoś, kto demokracje interpretuje na swój, niezgodny z rzeczywistością sposób – zaznaczył marszałek Adam Struzik.

Promowanie praw podstawowych w miastach i regionach

Do debaty z członkami Europejskiego Komitetu Regionów stanęli Frans Timmermans, pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej oraz Koen Lenaerts, prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Według badań Eurobarometru[1], w każdym z 28 państw należących do wspólnoty, najwyżej cenionymi przez obywateli wartościami są: pokój, prawa człowieka (w tym obywatelskie, polityczne oraz społeczno-gospodarcze) oraz demokracja. Samorządowcy podkreślili, że w dobie wzrastającego populizmu, rozpowszechniania się skrajnych postaw w dyskursie politycznym, a także dezinformacji w odniesieniu do wielu rozpalających emocje kwestii, np. imigracji, należy zapewnić równość praw i szans wszystkim obywatelom. Podkreślano, że w takie działania muszą być zaangażowane wszystkie szczeble sprawowania rządów.  Zaznaczono również, że konieczne jest podejmowanie inicjatyw informacyjnych i komunikacyjnych m.in. na temat Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, według której „Unia zbudowana jest na niepodzielnych, powszechnych wartościach godności osoby ludzkiej, wolności, równości i solidarności: opiera się na zasadach demokracji i państwa prawa”.

Debata o praworządności

W dyskusji nie zabrakło bezpośrednich odniesień do stanu praworządności w Polsce. Jak twierdzi Koens, im bardziej przestrzegana jest praworządność, tym silniejsza jest demokracja. Przewodniczący polskiej delegacji w KR, Marek Woźniak podziękował za starania wszystkim, którzy dbają o poszanowanie prawa i zasady niezależności sądów w Polsce.  Frans Timmermans zauważył, że wbrew pierwotnym przewidywaniom, działania KE w tej sprawie przyczyniły się to wzrostu poziomu zaufania Polaków do instytucji unijnych.