Za nami jubileuszowa edycja Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego. W Muzeum Sportu i Turystyki poznaliśmy 10 tegorocznych laureatów. – W tym roku mieliśmy rekordową liczbę wniosków. Wybór nie był łatwy, bo do konkursu zgłoszono wielu nietuzinkowych ludzi, znakomite zespoły, stowarzyszenia – podkreślał marszałek Adam Struzik.

– Laureaci Nagrody Marszałka to prawdziwe osobowości. W ciągu tych 20 lat wyróżniliśmy wielu wspaniałych twórców.  Dzięki nim kultura na Mazowszu jest tak ciekawa i różnorodna. Nagroda Marszałka często trafia również do ludzi aktywnych społecznie, którzy swój czas poświęcają dla innych – przekonuje marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

W tym roku do Nagrody Marszałka zgłoszono 124 kandydatów, w tym 92 to osoby fizyczne, a 32 – podmioty niebędące osobami fizycznymi, np. zespoły czy stowarzyszenia.

Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego przyznawana jest już po raz dwudziesty. To uhonorowanie pracy i talentu ludzi wybitnych, zaangażowanych w rozwój oraz promocję naszego regionu. Wśród tegorocznych laureatów są przedstawiciele różnych pokoleń, reprezentujący różne nurty i spojrzenia na rzeczywistość, których wspólnym celem jest zwrócenie uwagi na pielęgnowanie i dbałość o zachowanie dziedzictwa narodowego.

Podczas gali każdy z laureatów otrzymał statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 10 tys. zł. Galę tegorocznych Nagród Marszałka poprowadził Tomasz Kammel. Gwiazdą wieczoru był Marcin Wyrostek z zespołem oraz tancerzami Anną Głogowską i Marcinem Olszewskim.

Laureaci XX edycji Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego

Anna Bramska Chór Pueri et puellae Cantores Plocenses, Płock

Współzałożycielka i dyrektor Chóru Pueri et Puellae Cantores Plocenses. Założony w 1998 r. jako chór chłopięcy, od 2006 r. – wspólnie z chórem dziewczęcym – jest ponad stuosobowym zespołem mieszanym. Anna Bramska jest dyrygentem, ciągle doskonali swoje umiejętności. Wychowawczyni pokoleń płockich chórzystów. Jej podopieczni koncertują w kraju i za granicą. Biorą udział w konkursach i festiwalach, zdobywając liczne nagrody. W ciągu 21 lat pracy chór zdobył około 70 nagród o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym. Zespół został także odznaczony przez prezydenta Płocka Medalem Laude Probus oraz uhonorowany przez papieża Franciszka Orderem Świętego Krzyża. Chór nagrał kilkanaście płyt, na których utrwalono przede wszystkim wykonania wielkich dzieł oratoryjnych, a także dwie płyty z cyklu „Pueri et Puellae Cantores Plocenses i organy Katedry Płockiej”.

Cecylia Dąbrowska, Trąbki, pow. garwoliński

Artystka. Malarka. Od 2013 r. – jak sama pisze – sztuka jest jej pasją, zawodem, który wprowadza w jej zwykłe życie trochę magii. Jest samoukiem. Malarstwem zaczęła zajmować się w dojrzałym wieku. Na początku swojej przygody kopiowała dzieła znanych artystów, inspirowała się ich pracami, stylem. Z czasem wypracowała własny styl. Tematem jej prac jest kobiece ciało. Jej obrazy znajdują się w krajach Europy Zachodniej, w Azji, Chinach, Tajwanie, Izraelu, a także Emiratach Arabskich i USA. Będąc od urodzenia mieszkanką Mazowsza zawsze pamięta o swoich korzeniach, akcentując to na wystawach swoich prac.

Zenon Durka, Miejski Ośrodek Kultury w Legionowie

Szef Miejskiego Ośrodka Kultury w Legionowie, z którym związany jest już od 30 lat. Inicjator i realizator wielu cyklicznych wydarzeń budujących lokalną tożsamość wspólnoty o zasięgu gminnym, powiatowym i regionalnym. Od 1993 r. organizował koncerty w ramach klubu festiwalowego Festiwalu Jazz Jamboree, a w latach 2016–2018 powołał do życia nową markę promującą Mazowsze – Mazowiecki Jazz Jam. Od 2004 r. jest też organizatorem Legionowskiego Festiwalu Muzyki Kameralnej i Organowej – wydarzenia gromadzącego gwiazdy klasycznej kameralistyki i organistów. Ponadto trzykrotnie zorganizował w Legionowie koncerty towarzyszące Międzynarodowemu Festiwalowi Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka”. Inicjator Festiwalu Szaniawskiego Legionowo – hołdu dla dramaturga i prozaika, a którego celem – w perspektywie kilku lat – jest odbudowa dworku Szaniawskiego w Zegrzynku jako miejsca pracy twórczej w dziedzinie animacji kultury. Wspiera aktywności amatorskich grup artystycznych, takich jak Teatr Ewangelizacyjny Adonai czy Studio Tańca i Piosenki Szachraj. Współtworzy Harcerski Festiwal Wiosenne Czarowanie. Dba o zrównoważony rozwój oferty kulturalnej, włączając w jej zakres środowiska osób niepełnosprawnych, ośmiokrotnie organizując Dni Osób Niepełnosprawnych Miasta Legionowo i Powiatu Legionowskiego. Laureat nagrody władz samorządowych Legionowa w uznaniu wybitnych zasług w budowaniu tożsamości kulturalnej i samorządowej miasta.

Jerzy Hoffman, Warszawa

Wybitny artysta polskiego kina, reżyser filmowy, współtwórca polskiej szkoły filmowej i współzałożyciel Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Od wielu dziesięcioleci związany zawodowo i prywatnie z Warszawą. Jako reżyser zadebiutował w 1954 r. filmem dokumentalnym pt. „Czy jesteś wśród nich”. W swoim dorobku ma ponad 25 filmów dokumentalnych i ponad 15 filmów fabularnych, w tym m.in. znane i popularne do dziś „Trędowata” (1976), „Znachor” (1982), „Stara Baśń” (2013). Zekranizował też wszystkie części sienkiewiczowskiej trylogii – „Pan Wołodyjowski” (1969), „Potop” (1974) oraz „Ogniem i Mieczem” (1999). Jerzy Hoffman podjął prace nad własnym, pozbawionym oparcia w literackich pierwowzorach freskiem na temat Bitwy Warszawskiej. Efektem tego był film „1920 Bitwa Warszawska” (2011) – pierwsza w historii kina polskiego superprodukcja wykorzystująca technologię trójwymiarową. W ciągu lat pracy artystycznej Jerzy Hoffman został uhonorowany wieloma nagrodami i odznaczeniami, m.in. Złotymi Lwami oraz wielokrotnie zdobytymi Nagrodami Ministra Kultury i Sztuki. Wśród wielu odznaczeń państwowych, które otrzymał, są m.in. Krzyż Wielki Order Odrodzenia Polski (1999) i Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005).

Kapela Praska, Warszawa

Zespół o ponad 30-letniej tradycji, chroniący od zapomnienia folklor miejski Warszawy i samej warszawskiej Pragi – bezcenne dobro lokalnej kultury niematerialnej, stanowiące o tożsamości kulturowej stolicy i jej ciągłości historycznej. Zespół tworzą rodowici warszawiacy, posługujący się gwarą warszawską, a także praską – np. lider zespołu Czesław Jakubik, rodowity prażanin. To właśnie on, absolwent średniej szkoły muzycznej, wydobył z zapomnienia przedwojenne piosenki warszawskiej ulicy, z czasów okupacji hitlerowskiej i powstania warszawskiego oraz pieśni towarzyszące odzyskaniu niepodległości. Poza tym Jakubik tworzy też nowe utwory, które dokumentują współczesne życie stolicy – takie jak np. otwarcie drugiej linii metra. Dzięki działalności Kapeli Praskiej folklor warszawski nie jest zamkniętym zasobem, reliktem dla etnografów, lecz żyje i rozwija się z poszanowaniem dla swoich korzeni i zachowaniem stylistyki. Stanowi dla innych kapel wzór i ma również naśladowców. Skład kapeli nie zmienił się od 30 lat, z jednym wyjątkiem, kiedy zmarłego członka Edwarda Dolanowskiego zastąpił syn Ryszard Dolanowski. Kapelę Praską tworzą; Czesław Jakubik – kierownik kapeli, akordeon, wokal; Paweł Popławski – skrzypce, wokal; Ryszard Dolanowski –  gitara, banjo, wokal; Zbigniew Pogorzelski – instrumenty perkusyjne, wokal i Marek Grużewski – kontrabas. Dla wszystkich muzyków praca w kapeli jest pozazawodową, społeczną działalnością.

Ryszard Nowaczewski, Józefów, pow. otwocki

Działacz społeczny. Od 1996 r. członek Zarządu Oddziału Wojewódzkiego ZW OSP RP Województwa Mazowieckiego. Organizator dorocznych spotkań opłatkowych oraz wielkanocnych dla strażaków województwa mazowieckiego w Katedrze Warszawsko-Praskiej. Pomysłodawca biesiad strażackich na Mazowszu. Założyciel Ośrodka Kultury Strażackiej przy OSP Józefów, gdzie u boku profesjonalnych artystów swoje pasje i talenty artystyczne rozwijają strażacy z Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych Powiatu Otwockiego i Mazowsza. W 2018 r. realizator cyklu 25 koncertów patriotycznych z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, w tym koncertu „Strażacy Dla Niepodległej" w Katedrze św. Floriana w Warszawie. Od kilkunastu lat aktywny działacz i członek Zarządu Katolickiego Stowarzyszenia Filmowego. Od 2015 r. dyrektor Międzynarodowego Katolickiego Festiwalu Filmów i Multimediów. Był pomysłodawcą i realizatorem I Mazowieckiego Festiwalu Chórów Kresowych, a także pomysłodawcą, autorem scenariusza, prowadzącym i realizatorem czterech edycji Mazowieckiego Festiwalu Orkiestr Dętych w Otwocku (2008–2011). Przez ponad 50 lat pracy twórczej i artystycznej, opracował scenariusze blisko 500 koncertów, wśród nich m.in. koncert „Bohaterom Powstania Warszawskiego – Strażacy" na Placu Zamkowym w Warszawie. Wychowawca młodzieży. Miłośnik literatury i poezji. Wielokrotnie nagradzany m.in. Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi, Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Stowarzyszenie Ratujmy Ratowo

Działa w sumie od 2011 r. na rzecz ratowania unikatowego zabytku – Zespołu Klasztornego w Ratowie (jako komitet społeczny przed zarejestrowaniem w KRS, a od 2016 r. jako stowarzyszenie). Od początku zajmuje się różnymi obszarami życia społecznego: promocją dziedzictwa kulturowego Mazowsza – przez wsparcie sanktuarium w działaniach na rzecz rewitalizacji unikatowego w skali Mazowsza zabytku; kultywowania tradycji patriotycznych w oparciu o historię „małej ojczyzny” (współorganizacja corocznych uroczystości ku czci powstańców, bohaterów 1920 r.). Stowarzyszenie cyklicznie organizuje koncerty i inne wydarzenia kulturalne, na które przybywają turyści nie tylko z Mazowsza, ale również spoza regionu. Ważnym elementem działalności stowarzyszenia jest również przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu mieszkańców Mazowsza. Stowarzyszenie co roku organizuje spotkania i warsztaty z promocji zdrowia psychicznego, przeciwdziałania narkomanii i innym uzależnieniom. Włącza się również czynnie w działania na rzecz mazowieckiej młodzieży, organizuje warsztaty „Płonące rokoko, ostatni płonień baroku”, „Ratowo – czas zatrzymany w murach” i zajęcia rekreacyjne. Wszystkie podejmowane przez stowarzyszenie inicjatywy są bezpłatne dla odbiorców, a członkowie stowarzyszania wykonują prace „pro bono”.

Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu za organizację Międzynarodowego Festiwalu Gombrowiczowskiego

Instytucja, która poza bieżącym repertuarem od ponad ćwierćwieku (od 1993 r.) organizuje Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski – jeden z najważniejszych polskich festiwali teatralnych, stawiających na nowo problem czytania i odczytania dzieła Gombrowicza w zmieniającej się rzeczywistości. Miejsce festiwalu nie jest przypadkowe – to właśnie z okolicami Radomia związany był pisarz (m.in. Małoszyce – miejsce jego urodzenia czy Wsola, w której bywał) i na tych ziemiach spoczywa niemal cała jego najbliższa rodzina. Festiwal odbywa się co 2 lata i ma charakter interdyscyplinarny – łączy teatr, naukę, krytykę, sztuki plastyczne, muzykę, film. Przegląd zainicjował ówczesny dyrektor teatru, Wojciech Kępczyński. Od tego czasu festiwal gości najlepsze teatry z Polski i zagranicy prezentujące twórczość Witolda Gombrowicza. Organizuje też konkurs dla młodych reżyserów na pomysł i realizację sceniczną wybranego tekstu Witolda Gombrowicza.

Halina Witkowska, Kuźnia Kurpiowska, pow. pułtuski

Wybitna twórczyni ludowa działającą w obszarze ludowej plastyki kurpiowskiej Puszczy Białej, ale również niestrudzona propagatorka regionu i jego tradycji. Halina Witkowska twórczością ludową zajmuje się od ponad 40 lat, czerpiąc inspiracje z bogatego dorobku kulturowego regionu. Artystka specjalizuje się w wykonywaniu pisanek tzw. oklejanek, w których wydmuszki kurze, gęsie lub strusie oklejane są białym rdzeniem sitowia oraz skrawkami kolorowej włóczki. Poza pisankarstwem zajmuje się haftem tradycyjnym na płótnie oraz wykonuje ozdoby bożonarodzeniowe, wycinanki, palmy wielkanocne, papierowe kwiaty i korony zdobiące ramy obrazów. Sięga także do bogatego dziedzictwa kulinarnego regionu, wykonując pieczywo obrzędowe tzw. fafernuchy oraz wiele innych potraw z Puszczy Białej. Od 2002 r. Halina Witkowska jest członkiem rzeczywistym Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie, a od 2005 r. prezesem zarządu Stowarzyszenia „Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna". W 2003 r. dzięki pasji, zaangażowaniu w zachowanie i utrzymanie tożsamości regionu Puszczy Białej udało się jej stworzyć Izbę Regionalną w Pniewie. W 2005 r. powstało Stowarzyszenie „Puszcza Biała Moja Mata Ojczyzna". Stowarzyszenie na swoją siedzibę otrzymało budynek starej, ponad stuletniej szkoły w Pniewie, który odrestaurowano i zagospodarowano na potrzeby izby zwanej Kuźnią Kurpiowską. To właśnie Kuźnia Kurpiowska stała się „kuźnią wiedzy" dla obecnych i przyszłych pokoleń. Wygląd i wyposażenie Kuźni Kurpiowskiej, jak również charakter jej działalności są zasługą Haliny Witkowskiej. Dzięki jej determinacji i pasji miejsce to stało się znaczącym ośrodkiem kultury regionalnej Puszczy Białej. Halina Witkowska jest autorką scenariuszy warsztatów prowadzonych w Kuźni Kurpiowskiej. Tu prowadzone są lekcje muzealne i warsztaty, a także spotkania, podczas których kultywowane są stare zajęcia oraz ginące zawody. To jej zasługą jest utworzenie w 2013 r. drewnianej, w pełni wyposażonej kuźni kowalskiej znajdującej się w sąsiedztwie izby regionalnej. Działalność artystyczna i animacyjna Haliny Witkowskiej przyczynia się do popularyzacji regionu Puszczy Białej. Twórczyni bierze udział w kiermaszach, targach i festiwalach sztuki ludowej w całej Polsce. Jej prace znajdują się w zbiorach wielu muzeów gromadzących kolekcje polskiej sztuki ludowej. Halina Witkowska prowadzi warsztaty sztuki ludowej, etnograficzne oraz pisankarstwa.

Halina Witkowska to nie tylko twórczyni ludowa, ale wręcz „człowiek instytucja”. To dzięki niej strój ludowy, różne gałęzie plastyki obrzędowej i tradycyjne potrawy regionu Puszczy Białej stają się coraz bardziej znane w całym kraju. Wychowawczyni wielu pokoleń młodych ludzi. Laureatka licznych nagród, w tym również o charakterze ogólnokrajowym. W ubiegłym roku odebrała Nagrodę im. Oskara Kolberga dla twórców z dziedziny plastyki obrzędowej i folkloru muzyczno-tanecznego.

Zespół Tańca Ludowego „Ostrołęka”

Działa nieprzerwanie od 1984 r. Początkowo był to zespół dziecięcy, z czasem rozrósł się – powstała też grupa młodzieżowa, a od 2001 r. istnieje w zespole grupa dorosłych – stworzyli ją rodzice dzieci tańczących i sympatycy zespołu. Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień, m.in. nagrody głównej na V Ogólnopolskich Spotkaniach Folklorystycznych w Łowiczu – nagrody bardzo cennej, bo zdobytej w kategorii zespołów autentycznych za folklor Kurpi Zielonych i Białych. Jednym z sukcesów było wystawienie „Wesela kurpiowskiego”, za które zespół na Mazowieckim Festiwalu Teatrów Obrzędowych otrzymał główną nagrodę. „Ostrołęka” jest też tematem kilku prac magisterskich i licencjackich – w których podkreślany jest ogromny wkład pracy wychowawczej kadry zespołu. W czerwcu 2019 r. zespół obchodził 35-lecie istnienia, a w koncercie jubileuszowym wzięli również udział zespół i tancerze, którzy przygodę z zespołem skończyli przed laty. Choreografię do koncertu stworzyli Jerzy Białobrzewski (kierownik zespołu) i Alina Chalińska (kierownik organizacyjny i wychowawca), a opracowaniem muzycznym zajęła się Joanna Niska (na co dzień zajmująca się przygotowaniem muzycznym i wokalnym).