Wspólnota wokół zasad, celów czy zagrożeń? – odpowiedzi na to pytanie szukali uczestnicy XIV Kongresu Obywatelskiego, który odbył się 19 października br. w Warszawie.

Jakie „razem” Polaków – wokół zasad, celów czy zagrożeń?

Na temat „razem” na różnych płaszczyznach życia rozmawiano podczas dwóch sesji plenarnych oraz 10 sesji tematycznych. W tym roku szczególnie mocny akcent położony został na zagadnienia związane ze zmianami klimatu. Obszary pozostałych dyskusji panelowych koncentrowały się wokół edukacji, kultury oraz rozwoju proinnowacyjnego. Zastanawiano się również nad wyzwaniami przyszłości Polski regionalnej.

– Odrodzoną Rzeczpospolitą budujemy na fundamentalnych wartościach. Początkiem była solidarność, rozumiana jako antidotum na to, co towarzyszyło nam przez kilkadziesiąt lat, w okresie realnego socjalizmu. Pierwszym przejawem tej solidarności była reforma z 1990 r. i wprowadzenie samorządu na poziomie gmin. Dokonano wtedy potężnego przełomu monopolu władzy poprzez usamorządowienie wspólnot lokalnych. Tak zaczęła się Polska obywatelska – ludzie wzięli sprawy we własne ręce. Drugie pojęcie, które się nasuwa, to samorządność. Poczuliśmy, że możemy za coś odpowiadać, że nie ma centralnej władzy, która wszystko wie najlepiej i o wszystkim decyduje. Następnym etapem jest fundament nowoczesnego państwa – subsydiarność czyli pomocniczość. To legło u podstaw powołania wspólnot powiatowych i regionalnych, czyli województw – powiedział marszałek Adam Struzik podczas sesji plenarnej otwierającej Kongres.

Jubileusz samorządu

W ramach Kongresu odbyły się też obchody 20-lecia samorządu regionalnego. W roku podwójnych wyborów oraz obchodów 30-lecia transformacji ustrojowej, rocznica ta przechodzi dość niezauważona, ale było to jedno z kluczowych wydarzeń w najnowszej historii Polski.

– Samorządy regionalne były tworzone od zera i wielkim sukcesem reformy jest to, że stały się liderem w realizacji europejskiej polityki regionalnej. Pamiętam, w końcu lat 90., debatę na temat tego, w jaki sposób zorganizować podział statystyczny Polski… Udało się doprowadzić, że jednostki NUTS-2 były tożsame z jednostkami administracyjnymi województw, co dało mocną podwalinę pod rolę samorządów w realizacji polityki regionalnej – wspominał prof. ekonomii Paweł Swianiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego, podsumowując dwie dekady samorządności.

W Kongresie wzięli udział m.in. marszałek województwa zachodniopomorskiego i prezes Zarządu Związku Województw RP Olgierd Geblewicz, prezydent Białegostoku i prezes Unii Metropolii Polskich Tadeusz Truskolaski, doradca Prezydenta RP Andrzeja Dudy, prof. Andrzej Zybertowicz z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, europosłowie: prof. Danuta Hübner i Krzysztof Hetman, socjolog prof. Piotr Sztompka z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz językoznawca prof. Jerzy Bralczyk z Uniwersytetu Warszawskiego.

Zachęcamy do obejrzenia relacji video z wydarzenia dostępnej na stronie Ogólnopolskiego Kongresu Obywatelskiego.

Partnerzy XIV Kongresu Obywatelskiego to m. in.: Samorząd Województwa Mazowieckiego, Związek Województw RP i Centrum Nauki Kopernik.