Wspólnie z ekspertami polityki innowacyjnej, w tym inteligentnej specjalizacji, czwartej rewolucji przemysłowej, zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym, dyskutowano o wyzwaniach dla Mazowsza, jakie niesie ze sobą nowa perspektywa finansowa w obszarze innowacyjności. W konferencji wziął udział marszałek Adam Struzik.

Nowa perspektywa finansowa UE i związane z tym nowe wyzwania dla inteligentnej specjalizacji to ważny moment dla przyszłości Mazowsza, dlatego Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Innowacyjne Mazowsze, miasto Stołeczne Warszawa oraz Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE zorganizowały wspólnie konferencję „Nowa perspektywa – nowe wyzwania dla inteligentnej specjalizacji województwa mazowieckiego”.

– Z niepokojem obserwujemy trendy związane z kolejnym okresem programowania, zarysowujące się w dyskusji z administracją rządową. Rozważane jest m.in. ograniczenie kompetencji samorządów województw w zakresie wspierania innowacyjności poprzez finansowanie prac badawczo-rozwojowych jedynie w ramach programów krajowych. Może to oznaczać pozbawienie instytucji zarządzających regionalnymi inteligentnymi specjalizacjami kluczowego instrumentu kształtującego regionalne ekosystemy innowacji. Nie wskazano bowiem rozwiązania, które umożliwiłoby priorytetyzację projektów B+R wspieranych na poziomie krajowym w oparciu o specjalizacje regionalne – mówił marszałek Adam Struzik.

Podczas trzech dyskusji panelowych omawiano miejsce inteligentnej specjalizacji w polityce innowacyjnej UE (perspektywa 2021–2027), zrównoważoną politykę przemysłową oraz transformację cyfrową gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0.

Mazowsze a inteligentna specjalizacja

Konferencja otworzyła proces aktualizacji Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza. Robocze prace na nad nowym dokumentem strategicznym rozpoczęły się już w lipcu 2019 r. Uczestniczyli w nich przedstawiciele grup roboczych ds. inteligentnej specjalizacji, Mazowieckiej Rady Innowacyjności oraz Forum instytucji Otoczenia Biznesu. Województwo mazowieckie rozpoczęło „przygodę” z inteligentną specjalizacją w 2012 r., natomiast strategię na rzecz inteligentnej specjalizacji przyjęto w roku 2015. Nadal jest to dość nowe podejście, wymagające gromadzenia doświadczeń i rozwijania procesu przedsiębiorczego odkrywania (proces oddolnego identyfikowania potrzeb i wyzwań rozwojowych).

Inteligentna specjalizacja Mazowsza nie jest zdefiniowana poprzez branże, ale opiera się na czterech opisowo zdefiniowanych obszarach: bezpieczna żywność, inteligentne systemy zarządzania, nowoczesne usługi dla biznesu, wysoka jakość życia. Każdemu z tych obszarów odpowiadają konkretne sektory – strategiczne dla rozwoju regionalnej gospodarki, tj.: zdrowotny, technologii i narzędzi wspomagających edukację, rolno-spożywczy, logistyki i magazynowania, opakowań, chemiczny, gospodarka o obiegu zamkniętym (OZE, napędy i paliwa alternatywne, ochrona i monitoring środowiska, gospodarka odpadami) czy Przemysł 4.0 (informatyka, robotyka, automatyka, AI, smart city, smart grid). Z punktu widzenia samorządu jedną z najważniejszych korzyści z inteligentnej specjalizacji jest współodpowiedzialność. Tworzenie, wdrażanie i weryfikacja realizowanej polityki odbywa się wspólnie z interesariuszami, dzięki czemu uczestnicy mogą identyfikować się z wypracowywanymi rozwiązaniami – stać się współautorami realizowanej na Mazowszu polityki wspierania innowacyjności.

Dlaczego inteligentna specjalizacja jest ważna?

Polityka rozwoju województwa będzie oczywiście w znacznym stopniu uzależniona od postanowień rozporządzeń UE, Umowy Partnerstwa, ostatecznej alokacji środków UE oraz kształtu linii demarkacyjnej programu z programami krajowymi. Z drugiej strony, dostępność środków będzie uzależniona od spełnienia warunków podstawowych dla polityki spójności na lata 2021–2027. Jednym nich jest udowodnienie przez region skutecznego wdrażania inteligentnej specjalizacji, a kluczowym jej aspektem jest aktywne, wyprzedzające poszukiwanie szans rozwojowych.