Sprawy urzędowe załatwiane z poziomu kanapy, jabłka sprzedawane przez Internet bez dziesiątek pośredników, senior serfujący po sieci czy firmy korzystające z najnowszych badań i wynalazków w codziennej produkcji… Nie jest to wizja odległej przyszłości, ale współczesna praktyka, a Samorząd Województwa Mazowieckiego podjął działania, by na Mazowszu była to praktyka powszechna.

Służyć ma temu realizacja Mazowieckiej Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. To dokument porządkujący działania cyfrowe przekładające się na jakość i komfort życia, prowadzenia działalności gospodarczej, naukowej, edukacyjnej czy kulturalnej na Mazowszu.

Robimy to jako jedni z pierwszych

Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2020–2030 to jeden z pierwszych w Polsce dokumentów porządkujących cele związane z szeroko rozumianymi rozwiązaniami cyfrowymi. Był on szeroko konsultowany z mieszkańcami, przez co uwzględnia różne oczekiwania i punkty widzenia.

– Samorząd Województwa Mazowieckiego od lat podejmuje działania wspierające rozwój społeczeństwa informacyjnego, ściśle powiązane z potrzebami mieszkańców. Służą one poprawie jakości życia i niwelowaniu każdego rodzaju dysproporcji. Aby efekt był kompletny, niezbędne jest rozwiązanie systemowe – w tym przypadku całościowy dokument – mówi marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Strategia wyznacza cele działania w czterech obszarach: edukacja cyfrowa, e-administracja, infrastruktura techniczna oraz ICT dla nauki i biznesu. Obejmuje ponad 40 działań, w ramach których możliwe jest projektowanie konkretnych rozwiązań. Pogrupowanie tematyczne usprawni ich wdrażanie, finansowanie i zapewni korzyści wynikające ze wzajemnego odziaływania.

Rozwiązania potrzebne wszystkim

Strategia wyznacza kierunki rozwoju – naszego, osobistego, jako społeczeństwa informacyjnego, ale też usług mających usprawniać nasze codzienne życie. Dotyczy m.in. podnoszenia kompetencji cyfrowych, bezpieczeństwa w sieci, rozwoju e-administracji publicznej, dostępu do Internetu i walki z wykluczeniem cyfrowym czy rozwoju współpracy nauki i biznesu w zakresie tworzenia i komercjalizacji rozwiązań ICT.

Jednym z etapów realizacji Strategii jest edukacja mieszkańców, by podnieść poziom zaufania do technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT). Warsztaty e-learningowe, lekcje mobilne oraz elektroniczne platformy edukacyjne przydadzą się do wzmacniania nabytych umiejętności. Korzystać z nich będą mogli wszyscy użytkownicy, niezależnie od wieku.

Strategia wiąże się też z poprawą bezpieczeństwa – zarówno danych w zasobach cyfrowych, jak i bezpieczeństwa usług, podnoszenia świadomości o zagrożeniach związanych z korzystaniem z Internetu, problemami uzależnień od narzędzi cyfrowych. Obejmuje także budowę systemów powiadomień wczesnego ostrzegania przed zagrożeniami – naturalnymi bądź wynikającymi ze zdarzeń incydentalnych.

Od pomysłu do działania

Z punktu widzenia wszystkich mieszkańców niezwykle cenne są – ujęte w strategii – prace nad podnoszeniem jakości usług e-administracji. Każdy z nas chciałby załatwić sprawy administracyjne bez wychodzenia z domu, stania w kolejkach i tracenia czasu, który można przeznaczyć na dużo przyjemniejsze aktywności. Dlatego jednym z zadań ujętych w dokumencie jest doprowadzenie do stanu, w którym powszechne będzie załatwianie spraw i realizacja transakcji całkowicie zdalnie - w krótszym czasie i z dowolnego miejsca, o dowolnym czasie. Ważny jest też aspekt związany z przeciwdziałaniem wykluczeniu, bo e-administracja ma być dostępna również na obszarach słabiej rozwiniętych, ma być w zasięgu osób starszych, z niepełnosprawnościami czy tych łączących pracę zawodową z opieką nad osobami bliskimi.

Kolejnym celem strategicznym jest lepsze działanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauce i biznesie. Te dwa sektory powinny mieć dostęp do najwyższych technologii, by się rozwijać i czerpać wzajemnie ze swoich doświadczeń. Tylko taka współpraca skutecznie napędza gospodarkę. Zbyt często efekty naukowych badań na lata zamykane są w laboratoriach. Najbardziej genialne wynalazki są bezużyteczne, jeśli nie są wykorzystywane w praktyce. Założeniem Mazowieckiej Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego jest więc wyeliminowanie tego typu absurdalnych sytuacji. Narzędzia cyfrowe mają usprawnić przepływ wiedzy i informacji. Wypełni się luka między produktami badawczymi, a ich rynkowym wykorzystaniem. Dzięki rozwiązaniom integrującym biznes z nauką (inkubatory i piaskownice projektowe, huby przedsiębiorczości) możliwe będzie dedykowanie gotowych rozwiązań badawczych konkretnym grupom odbiorców i prowadzenie prac rozwojowych odpowiadających na potrzeby danego sektora. Naukowe bazy staną się jednym z filarów przedsiębiorstw, a mazowieckie firmy dużo bardziej efektywnie będą korzystać z wiedzy i zasobów organizacyjnych, kadrowych, produktowych, logistycznych czy finansowych. Transakcje będą płynniejsze, przepływ towaru bardziej ekonomiczny i energooszczędny. Strategia przewiduje ponadto rozwiązania wpływające na skrócenie łańcuchów dostaw. Sprzedaż i promocja w sieci eliminują przecież rzeszę pośredników. Z tego punktu widzenia rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej inteligentnych rozwiązań na obszarach wiejskich, w rolnictwie i sadownictwie może wiązać się z realnymi korzyściami dla producentów.

Młodsi uczą starszych

Ambitnym, ale niezwykle potrzebnym rozwiązaniem jest także budowa regionalnych systemów chmurowych i szeroka integracja usług samorządowych z wykorzystaniem platformy Wrota Mazowsza. W planach są także nowatorskie rozwiązania jak „Wolontariat cyfrowy” czyli program dzielenia się przez najmłodsze pokolenie umiejętnościami cyfrowymi ze swoimi bliskimi.

– O ile chętniej i łatwiej babcie i dziadkowie uczą się nowych technologii od swoich wnucząt niż z wyspecjalizowanych poradników? O ile chętniej młodzi ludzie czerpią z doświadczeń osób bliskich niż z podręczników? Dialog międzypokoleniowy w czasach dynamicznego postępu technologicznego to morze korzyści dla nas wszystkich – mówi Krzysztof Mączewski, Geodeta Województwa, Dyrektor Departamentu Cyfryzacji, Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie.

Mądre i umiejętne korzystanie z narzędzi cyfrowych to nauka dla dzieci i młodzieży, a jednocześnie świetna okazja do dzielenia się zdobytą wiedzą z osobami, które nie dorastały ze smartfonem czy tabletem jako narzędziem codziennego użytku. Swojego rodzaju przełamanie się starszego pokolenia i przekonanie do cyfryzacji będzie krokiem milowym ułatwiającym życie. Zyskać można nieograniczony dostęp do informacji, zakupów czy usług ochrony zdrowia, bez potrzeby wychodzenia z domu.

Realizacja naszych potrzeb, zdiagnozowanych w Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, wymaga jednak zaangażowania i otwartej współpracy ze strony rządu, samorządów, przedsiębiorców, ośrodków nauki i edukacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych, a także naszego aktywnego udziału.