Mazowsze jest na ostatniej prostej w wydawaniu środków unijnych. Pod tym względem znajduje się w czołówce regionów. Zaangażowano już ponad 91 proc. środków w ramach RPO WM. Samorząd Mazowsza podpisał z beneficjentami 3300 umów, w ramach których trafiło do nich ponad 4,1 mld zł. – Utrzymujemy dobre tempo, co oznacza, że wykorzystamy efektywnie wszystkie przyznane nam fundusze – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Władze regionu odpowiadają za środki unijne w ramach regionalnego programu operacyjnego. W tej perspektywie unijnej (2014–2020) Mazowsze ma do wydania aż 8,82 mld zł. W tym okresie najwięcej środków Unia Europejska postanowiła skierować na gospodarkę niskoemisyjną (1,7 mld zł), rozwój regionalnego systemu transportowego (1,23 mld zł) czy działalność badawczo-rozwojową (1,22 mld zł). Jednak na dofinansowanie mogły liczyć też projekty dotyczące wdrażania e-usług, wsparcia MŚP czy infrastruktury w służbie zdrowia.

3,5 tys. zatwierdzonych projektów na Mazowszu

Zarząd województwa zatwierdził już do dofinansowania 3590 projektów na kwotę 7,3 mld zł unijnego wsparcia. Podpisanych zostało już 3300 umów na kwotę 6,97 mld zł wkładu z UE, co stanowi 79 proc. całej alokacji. Zrealizowano już ponad 1775 projektów, w tym 1036 z EFRR i 739 w ramach EFS.

– Polskie regiony, w tym Samorząd Województwa Mazowieckiego, jak zwykle pokazują, że bardzo dobrze radzą sobie z wdrażaniem środków europejskich. Nie dość, że wszystkie środki są sprawnie wydatkowane, to jeszcze Mazowsze było pierwszym w Europie regionem, który uruchomił środki europejskie na walkę z COVID-19. Te doświadczenia pokazują, że w nowej perspektywie unijnej 2021–2027, regionalne programy operacyjne powinny wdrażać jeszcze więcej środków – podkreśla Marcin Wajda, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich w UMWM.

150 mln zł na walkę z koronawirusem

Obecnie samorząd Mazowsza realizuje 14 projektów własnych. Największy z nich to Zakup niezbędnego sprzętu oraz adaptacja pomieszczeń w związku z pojawieniem się koronawirusa SARS-CoV-2 na terenie województwa mazowieckiego, wartość dofinansowania to 140 mln zł, w tym 124,9 z UE.

W sumie do placówek stołecznych i z aglomeracji warszawskiej trafiło ponad 2,2 mln środków ochrony osobistej, w tym niemal 895 000 masek, ponad 96 000 kombinezonów, 1,1 mln rękawiczek, 34 600 fartuchów, 17 000 gogli, prawie 150 000 litrów płynów do dezynfekcji i 18 950 przyłbic.

Samorząd Mazowsza zakupił także niezbędny w walce z koronawirusem sprzęt medyczny. Do stołecznych i podwarszawskich szpitali trafi w sumie 310 pulsoksymetrów, 220 termometrów, 192 aparaty do mierzenia ciśnienia, 120 reduktorów do butli z tlenem, 100 stetoskopów, 88 kardiomonitorów, 50 łóżek OIT, 46 urządzeń do dekontaminacji/zamgławiania/ozonowania, 12 podstawowych respiratorów stacjonarnych, 12 centrali monitorujących, 12 urządzeń do pomiaru temperatury i wilgotności, 6 mobilnych RTG, 4 podstawowe respiratory mobilne, 4 aparaty EKMO i 1 chłodnia farmaceutyczna wyposażona w chłodnice wentylatorowe. Stołeczny Meditrans otrzymał także pojazd do przewozu osób zakażonych niewymagających opieki medycznej. Zakupiony został dla niego również ambulans typu C.

Ponad 3,8 mld zł z UE w ramach RPO WM dla beneficjentów z Warszawy i okolicznych powiatów

Beneficjenci z Warszawy oraz subregionów warszawskiego zachodniego i warszawskiego wschodniego aktywnie pozyskują środki unijne. Samorząd województwa podpisał już z nimi ponad 1800 umów o wartości aż 5,8 mld zł, z czego ponad 3,8 mld zł to dofinansowanie z UE. Co ważne, wiele projektów ma charakter ogólnomazowiecki, co oznacza, że i z ich efektów skorzystają mieszkańcy innych części regionu. Tak będzie w przypadku m.in. inwestycji kolejowych, drogowych, projektów wspierających mazowiecką służbę zdrowia w związku z pojawieniem się epidemii koronawirusa, działań na rzecz informatyzacji administracji publicznej, rozwoju szkolnictwa zawodowego czy też projektów wspierających uczelnie wyższe i instytuty naukowe.

W przypadku Warszawy największe środki beneficjenci pozyskali na działalność badawczo-rozwojową (763 mln zł), rozwój regionalnego systemu transportowego (498 mln zł), wzrost e-potencjału Mazowsza (327 mln zł) i edukację (280 mln zł).

– Warszawa jest siedzibą wielu instytucji, firm czy organizacji pozarządowych, których zasięg oddziaływania wykracza daleko poza granice administracyjne miasta, dlatego składane stąd wnioski o dofinansowanie często dotyczą wielomilionowych projektów. Wystarczy spojrzeć na inwestycje w działalność badawczą sektora naukowego które zdobyły prawie 450 mln zł dofinansowania czy ponad 260 mln zł przeznaczone na projekty kolejowe. Biorąc pod uwagę zaś profil beneficjentów, ponad 800 z dofinansowanych projektów pochodzi z sektora biznesowego, co pokazuje ogromną aktywność przedsiębiorców – powiedział Mariusz Frankowski, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych w Warszawie.

Z kolei w subregionie warszawskim zachodnim i warszawskim wschodnim największe wsparcie z UE beneficjenci pozyskali na działania z zakresu przejścia na gospodarkę niskoemisyjną (odpowiednio 258 mln zł i 300 mln zł). W subregionie warszawskim zachodnim dużą popularnością cieszyły się także konkursy dotyczące rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości (57 mln zł) oraz działalności badawczo-rozwojowej (56,6 mln zł), a w subregionie warszawskim wschodnim – włączenia społecznego i walki z ubóstwem (54 mln zł).

Aktywność beneficjentów

Największą aktywnością wykazali się beneficjenci z Warszawy. Podpisane zostały w sumie 1174 umowy na kwotę 2,6 mld zł, z czego ponad 800 umów dotyczy projektów przedsiębiorstw. Z beneficjentami z powiatu wołomińskiego podpisanych zostało 120 umów (dofinansowanie 315 mln zł), pruszkowskiego – 104 umowy (dofinansowanie 186 mln zł), otwockiego – 68 umów (dofinansowanie 141 mln zł), a z legionowskiego – 48 umów (dofinansowanie 120,4 mln zł).

Liderzy wśród samorządów

Największymi beneficjentami w regionie są samorządy lokalne i ich jednostki organizacyjne. Warszawa realizuje 102 projekty. Ich całkowita wartość to ponad 586 mln zł, z czego dofinansowanie unijne wyniosło 351 mln zł. Marki realizują 5 projektów, których wartość wynosi 117 mln zł, a kwota dofinansowania z UE 88 mln zł. Z kolei gmina Pomiechówek otrzymała wsparcie na 8 projektów. Ich wartość to 123 mln zł, a dofinansowanie z UE 82 mln zł. 10 projektów o wartości 83 mln zł realizuje Legionowo. Wsparcie unijne wyniosło ponad 62 mln zł.

Przykłady projektów

Wśród przykładów projektów z tego obszaru można wymienić:

• rozbudowę i modernizację zabytkowego budynku Mazowieckiego Instytutu Kultury (wartość: 6,9 mln zł, dofinansowanie: 3,1 mln zł);
• modernizację i wyposażenie sali widowiskowej oraz wybranych scen teatralnych m.st. Warszawy (wartość: 8 mln zł, dofinansowanie: 4,9 mln zł);
• modernizację Muzeum Woli (wartość: 10 mln zł, dofinansowanie: 2,9 mln zł)
• rozwój sieci tras rowerowych Warszawy w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego (wartość 185 mln zł, dofinansowanie 71 mln zł);
• rozwój zintegrowanej sieci dróg rowerowych na terenie gmin: Marki, Ząbki, Zielonka, Kobyłka, Wołomin, Radzymin, Nieporęt w ramach ZIT WOF (wartość 76 mln zł, dofinansowanie 60 mln zł);
• poprawę warunków do rozwoju przyjaznych środowisku form transportu poprzez utworzenie systemu dróg rowerowych na terenie gmin: Czosnów, Jabłonna, Legionowo, Łomianki, Nieporęt, Nowy Dwór Mazowiecki, Radzymin i Wieliszew (wartość 65 mln zł, dofinansowanie 47 mln zł);
• redukcję emisji zanieczyszczeń powietrza w gminach południowo-zachodniej części Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego poprzez budowę Zintegrowanego Systemu Tras Rowerowych (wartość 42 mln zł, dofinansowanie 26 mln zł);
• budowę parkingów „Parkuj i Jedź” w Pruszkowie, Piastowie oraz w gminie Michałowice (wartość 22 mln zł, dofinansowanie 15 mln zł);
• wybierzmy rower – Partnerstwo dla rozwoju komunikacji niskoemisyjnej Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego (wartość 45 mln zł, dofinansowanie 26 mln zł);
• budowę parkingów i ciągów komunikacyjnych przy stacji kolejowej PKP w Jaktorowie na terenie gminy Jaktorów (wartość 9,3 mln zł, dofinansowanie 6,9 mln zł);
• ochronę gatunków i siedlisk przyrodniczych poprzez utworzenie kompleksu leśnego „Dolina Wkry w Pomiechówku" (wartość 9,4 mln zł, dofinansowanie 6,1 mln zł).

Do wielomilionowych projektów o charakterze ogólnomazowieckim należą m.in.:

• modernizacja 39 Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych dla Kolei Mazowieckich (wartość 197 mln zł, dofinansowanie 128 mln zł) oraz zakup 6 nowych pięcioczłonowych pociągów osobowych (wartość 153 mln zł, dofinansowanie 96 mln zł);
• budowa Mazowieckiego Szpitala Wojewódzkiego Drewnica (wartość 137 mln zł, dofinansowanie 95 mln zł);
• Multidyscyplinarne Centrum Badawcze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (wartość 83 mln zł, dofinansowanie 65 mln zł);
• modernizacja kampusu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie w celu stworzenia Centrum Badawczo-Rozwojowego Żywności i Żywienia (wartość 42 mln zł, dofinansowanie 32 mln zł);
• wykorzystanie nowoczesnych technologii diagnostycznych i zrobotyzowanych systemów rehabilitacji w terapii dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii Sp. z o.o. w Zagórzu (wartość 20 mln zł, dofinansowanie 16 mln zł);
• informatyzacja Instytutu Matki i Dziecka (wartość: 7 mln zł, dofinansowanie: 6,1 mln zł).

100 mln zł dla Warszawy i aglomeracji warszawskiej z PROW 2014–2020

Poza RPO WM samorząd Mazowsza wspiera również samorządy lokalne w ramach PROW. W sumie na działania dotyczące m.in. modernizacji dróg, gospodarki wodno-ściekowej, zabytków czy budowy i modernizacji targowisk władze Mazowsza miały do dyspozycji 88,4 mln EURO, czyli około 402 mln zł. Podpisanych zostało już ponad 2000 umów na kwotę 329,5 mln zł. Do beneficjentów Warszawy i okolicznych powiatów trafiło już ponad 100 mln zł. Samorząd Mazowsza podpisał z nimi ponad 540 umów, najwięcej – bo aż 480 – w ramach działania LEADER.