W ramach 18. Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast #EURegionsWeek 12–14 października odbyła się w Brukseli trzydniowa sesja plenarna Komitetu Regionów UE. Wziął w niej udział marszałek Adam Struzik.

18. edycja Europejskiego Tygodnia Regonów i Miast rozpoczęła się 5 października i wyjątkowo będzie trwać aż 3 tygodnie, jest zorganizowana w wirtualnej formie. Oficjalna inauguracja w Brukseli odbyła się 12 października w Brukseli, z udziałem unijnej komisarz ds. spójności i reform Elisy Ferreiry. Europejski Tydzień Regionów i Miast to wyjątkowe europejskie wydarzenie, dające okazję urzędnikom reprezentującym regionalne i miejskie organy administracji, ekspertom i naukowcom do podzielenia się dobrymi praktykami i fachową wiedzą w dziedzinie rozwoju regionalnego. Jest to również uznana platforma komunikacji politycznej w dziedzinie rozwoju polityki spójności UE. Podnosi świadomość w zakresie znaczenia regionów i miast w opracowywaniu oraz wdrażaniu większości polityk UE.

Ze względu na pandemię COVID-19 wydarzenia ETRiM odbywają się głównie wirtualnie. Dyskusje na konferencjach i seminariach skupiły się wokół trzech bloków tematycznych: Tworzenie możliwości dla obywateli, Spójność i współpraca oraz Zielona Europa.

Gościem pierwszego dnia sesji plenarnej Komitetu Regionów była przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, która po raz pierwszy spotkała się ze zgromadzeniem polityków lokalnych i regionalnych.

– Przywódcy szczebla regionalnego i lokalnego będą w samym centrum naszych działań na rzecz odbudowy. Środki instrumentu Next Generation EU będą w pierwszej kolejności nastawione na wzmacnianie naszych systemów opieki zdrowotnej. Dzięki funduszom europejskim możliwe będzie inwestowanie w nowe szpitale, lepsze wyposażenie oraz w odporniejsze systemy opieki zdrowotnej. Zaś samorządy lokalne będą kierować tymi przedsięwzięciami, a nie, jak dotąd, tkwić na siedzeniu pasażera – zaznaczyła przewodnicząca KE Ursula von der Leyen.

Natomiast przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Apostolos Tzitzikostas podkreślił w swoim wystąpieniu duże zainteresowanie tegoroczną edycją Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast. To pokazuje jak istotna jest polityka spójności w czasie epidemii, także dla odbudowy gospodarczej Europy. – Spójność nie opiera się jedynie na środkach finansowych. To również fundamentalna wartość unijna, która jednoczy w sobie wszystko to, co reprezentuje sobą Europa – stwierdził przewodniczący CoR.

W drugim dniu sesji Europejski Komitet Regionów gościł kanclerz Niemiec Angelę Merkel. Przypomniała ona, że motto 13. przewodnictwa Niemiec w Radzie UE „Razem na rzecz odbudowy Europy” uwypukla znaczenie współpracy z myślą o przyszłości, aby skutecznie i trwale sprostać wyzwaniom związanym z pandemią. Kanclerz Merkel podkreśliła, że niemiecka prezydencja skupi się bezpośrednio na przezwyciężeniu pandemii COVID-19: zwalczaniu rozprzestrzeniania się wirusa, wspieraniu odbudowy gospodarki europejskiej i wzmacnianiu spójności społecznej w Europie. W dążeniu do tych celów Niemcy chcą opierać się na wspólnie uzgodnionych działaniach, europejskiej solidarności i wspólnych wartościach. Celem jest szybkie osiągnięcie porozumienia w sprawie funduszu odbudowy i wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021–2027. Niemcy zamierzają poczynić postępy w zakresie ochrony klimatu poprzez europejski „Zielony Ład” oraz cyfryzację zarówno gospodarczą, jak i społeczną. Niemiecka prezydencja chce również, aby Europa wzięła na siebie większą globalną odpowiedzialność i wzmocniła swoją rolę na świecie.

Kanclerz Angela Merkel podziękowała przedstawicielom władz lokalnych i regionalnych. – Wasze doświadczenia i zaangażowanie są dokładnie tym, czego Europa teraz potrzebuje, aby przejść przez ten trudny czas w poczuciu solidarności i odpowiedzialności. Bez Was, my jako szefowie państw i rządów, niewiele możemy zrobić – tak samo mało, jak bez obywateli Europy. Dlatego chcę podziękować wszystkim, którzy ciężko pracują na rzecz gmin i regionów. Przezwyciężenie kryzysu to zadanie herkulesowe, które będzie bardziej skuteczne, jeśli będziemy działać razem na rzecz Europy.

Województwo mazowieckie, jak co roku, wzięło aktywny udział w ETRiM i wspólnie z zagranicznymi partnerami regionalnymi: Saksonią-Anhalt (Niemcy), Walencją (Hiszpania), Walią (Wielka Brytania), Wysoczyną (Czechy), Achterhoek (Holandia), zorganizowało konferencję pt. „Spójność i współpraca w procesie transformacji regionalnej”, która odbyła się 13 października br.

Mazowsze w Brukseli reprezentowała Elżbieta Kozubek, dyrektor Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego. Przedstawiła dobre praktyki w szeregu projektach opartych na międzynarodowej współpracy samorządów terytorialnych, finansowanych w ramach Programu Interreg, w których uczestniczyło Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego. Były to m.in.: projekt Decarbonated Airport Regions, skupiający się na ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych w portach lotniczych i regionach ich otaczających; projekt airLED, służący wykorzystaniu potencjału portów lotniczych do rozwoju otaczających je obszarów; projekt YouInHerit skupiający się na wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego i rzemieślniczego do rozwoju mniejszych ośrodków miejskich, a także projekt North Sea Baltic Connector of Regions odnoszący się do wykorzystania nowego korytarza sieci bazowej TEN-T Morze Północne – Bałtyk do obsługi połączeń lokalnych, w tym stacji kolejowych oraz centrów logistycznych. Dokumenty, które powstały w następstwie realizacji projektów posłużyły jako materiał do planowania rozwoju województwa mazowieckiego, w tym systemu transportowego. Dyrektor Elżbieta Kozubek, odnosząc się do swoich doświadczeń z zakresu międzynarodowej współpracy międzyregionalnej w ramach licznych projektów, podkreśliła, że regiony potrafią efektywnie współpracować ze sobą, bez udziału władz krajowych, zgodnie z zasadą pomocniczości. Tym samym regiony powinny odgrywać większą rolę przy planowaniu i wdrażaniu polityki rozwoju, tak by wypracowane skuteczne rozwiązania mogły być wdrażane w różnych częściach Unii Europejskiej, w oparciu o już zidentyfikowane dobre praktyki.

W obradach Komitetu Regionów w trybie zdalnym wziął udział marszałek Adam Struzik. Podstawą do dyskusji podczas sesji plenarnej KR był barometr regionalny i lokalny – szeroko zakrojone badanie Europejskiego Komitetu Regionów na temat wpływu pandemii na zdrowie, gospodarkę oraz społeczności regionów i miast UE. Materiał pokazuje, jak kryzys społeczny, gospodarczy i zdrowotny wpływa na regiony i miasta UE. Przedstawione w nim fakty i wnioski zostały uzupełnione przez badanie finansów samorządów przeprowadzone wspólnie z OECD oraz przez sondaż opinii publicznej na temat roli i wpływu władz lokalnych i regionalnych na europejski proces decyzyjny. Wynika z niego, że obywatele ufają samorządom lokalnym i regionalnym bardziej niż rządom krajowym lub UE, zarówno w kwestiach ogólnych, jak i konkretnie w reakcji na pandemię i chcą, by władze lokalne i regionalne miały większy wpływ na decyzje UE dotyczące zdrowia, zatrudnienia i spraw społecznych, edukacji, szkoleń i kultury. Doroczny barometr regionalny i lokalny (#EURegionalBarometer) dostarczył materiał do opracowania rezolucji „Władze lokalne i regionalne wobec pandemii COVID-19 i odbudowy”, która została przyjęta 13 października na sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów.

Ponadto Komitet Regionów przyjął 26 opinii przygotowanych przez poszczególne komisje: Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych (CIVEX), Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER), Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER), Zasobów Naturalnych (NAT), Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE), Polityki Gospodarczej (ECON) oraz Polityki Społecznej, Edukacji, Zatrudnienia, Badań Naukowych i Kultury (SEDEC).