Marynarz, podróżnik, dyplomata, znawca i kolekcjoner sztuki orientalnej, założyciel i długoletni dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie – Andrzej Wawrzyniak zmarł w wieku 89 lat.

Przez całe swoje życie starał się przybliżać Polakom dalekie, egzotyczne kultury, popularyzować ich piękno w wielu różnych aspektach.

– Jego życie było niezwykle barwne. Był człowiekiem wszechstronnym, pełnym pasji, ciekawym świata i ludzi, gotowym na nowe wyzwania. Jako marynarz, dyplomata, globtroter, wybitny znawca i kolekcjoner sztuki orientalnej, zwiedził najpiękniejsze miejsca na ziemi, zgłębił tajemnice egzotycznych kultur, spotykał niezwykłych ludzi. Zamiłowanie do kultur tych kontynentów zaowocowało imponującą, stale rosnącą kolekcją dzieł sztuki i innych przedmiotów, którą można oglądać w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie – zaznacza marszałek Adam Struzik.

Po ukończeniu studiów w Szkole Głównej Służby Zagranicznej przez ponad 30 lat pełnił służbę w ambasadach lub misjach międzynarodowych m.in. w Wietnamie, Indonezji, Laosie, Nepalu, Namibii, Afganistanie, Bośni-Hercegowinie oraz w centrali Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1972 r. uzyskał stopień dyplomatyczny ministra pełnomocnego. W latach 1997–2003 był honorowym konsulem generalnym Republiki Sri Lanki w Polsce.

Obywatel świata

Andrzej Wawrzyniak urodził się w Warszawie, jednak dzieciństwo spędził w Gdyni. Już wtedy portowe miasto wpłynęło na jego wyobraźnię. Na wybrzeże wrócił po II Wojnie Światowej. Jako 16-latek zaciągnął się na statek, rozpoczynając marynarską karierę na „Darze Pomorza”. Wstąpił do Szkoły Jungów PCWM, pływał jako marynarz, a następnie oficer, na statkach Polskiej Marynarki Handlowej.

Pasja i miłość do egzotycznych kultur

Zwiedził prawie wszystkie kraje Azji, Australię i znaczną część Oceanii. Największy wpływ na jego życie i dalsze decyzje miał 9-letni pobyt w Indonezji, przypadający na lata 60. XX w. Tam Andrzej Wawrzyniak zaczął kolekcjonować białą broń, maski, tkaniny, lalki teatralne, ceramikę, tradycyjną rzeźbę i malarstwo, a także dzieła sztuki współczesnej – wiele z nich było darami wybitnych artystów, z którymi się przyjaźnił. Po powrocie do Polski przekazał w 1973 r. tę liczącą ponad 4 tysiące obiektów kolekcję na rzecz państwa. W ten sposób powstało Muzeum Archipelagu Nusantary, którego został dyrektorem, przemianowane w 1976 r. na Muzeum Azji i Pacyfiku. Pozostaje ona jedyną polską placówką poświęconą wyłącznie kulturom Azji, Indonezji, Australii i Oceanii. Muzeum prowadzi szeroką działalność kulturalną, wystawienniczą, naukową i wydawniczą, organizuje ciekawe lekcje muzealne, imprezy kulturalne i warsztaty – ostatnio niestety zahamowaną z powodu sytuacji epidemicznej. Zbiory warszawskiej placówki sięgają obecnie 22 tys. muzealiów.

Andrzej Wawrzyniak pracował w polskiej dyplomacji do 1993 r., jego ostatnią placówką był Kabul. Przez 20 lat łączył służbę dyplomatyczną z kierowaniem Muzeum Azji i Pacyfiku, co w związku z jego trybem pracy oznaczało w dużej mierze gromadzenie nowych zbiorów i nawiązywanie międzynarodowych kontaktów. Dyrektorem placówki pozostał do 2013 r. W 2017 r. decyzją władz Mazowsza placówce nadano jego imię.

Za swoją działalność był wielokrotnie honorowany najbardziej prestiżowymi nagrodami i odznaczeniami zarówno polskimi, jak i zagranicznymi, m.in. Krzyżem Kawalerskim (1967), Oficerskim (1985) oraz Komandorskim (1995) z Gwiazdą (2003) Orderu Polonia Restituta, czterema odznaczeniami wietnamskimi, w tym Orderem Przyjaźnii (1995), kilkoma indonezyjskimi, a także afgańskimi, laotańskimi, mongolskimi, bułgarskimi i chińskimi. Dwukrotny laureat Nagrody m.st. Warszawy (1987 i 2001). Za działalność w podziemnych strukturach Harcerstwa Polskiego (okres Powstania Warszawskiego) odznaczony Krzyżem Kombatanckim (2010).