Wzrok należy do najważniejszych zmysłów, pozwala człowiekowi odbierać większość informacji z otoczenia. 13 listopada, w rocznicę urodzin Valentina Haüya, założyciela pierwszej szkoły dla niewidomych w Paryżu, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Niewidomych. Ideą święta jest przybliżenie społeczeństwu problemów osób niewidomych oraz słabowidzących.

Niepełnosprawność wzroku to bardzo poważny problem społeczny. Ponad 2,8 mln osób miało w 2016 r. uszkodzenia i choroby narządu wzroku (wg danych GUS). Blisko 42 tys. osób deklaruje, że w ogóle nie widzi.[1]

Zdecydowana większość osób z niepełnosprawnością wzroku to osoby, które utraciły wzrok lub tracą go w ciągu dorosłego życia.

„Widzimy nie tylko oczami”

Na Mazowszu, przy wsparciu środków z budżetu województwa mazowieckiego wdrażany jest pilotażowy projekt wsparcia dla osób tracących wzrok w ich środowisku lokalnym. Realizowany jest przez Instytut Tyflologiczny Polskiego Związku Niewidomych w ramach konkursu „Wsparcie samodzielności społecznej osób ociemniałych, słabowidzących i ich rodzin”, ogłoszonego przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej w Warszawie.

Projekt ma służyć wypracowaniu pierwszego w Polsce modelu skoordynowanego, interdyscyplinarnego wsparcia dla osób, które z różnych powodów tracą wzrok i stają się osobami niesamodzielnymi i zależnymi od innych. Do realizacji zadania zaproszono doświadczonych specjalistów, m.in.: tyflologów, rehabilitantów osób niewidomych i słabowidzących różnych zakresów: nauki, orientacji przestrzennej, usprawniania widzenia, nauki czynności samoobsługowych, nauki technik komputerowych, nauki brajla.

Zadanie opiera się na 3 filarach:

• kampania edukacyjna dla szerokiego społeczeństwa na temat codziennych problemów osób tracących wzrok,
• szkolenia dla osób ociemniałych i słabowidzących, dające im szansę na samodzielność, oraz ich bliskich,
• podnoszenie kompetencji pracowników różnych instytucji w zakresie komunikacji z osobami z dysfunkcjami wzroku.

Więcej o projekcie i o tym, gdzie szukać pomocy oraz praktyczne wskazówki dla niewidomych, słabowidzących i ich opiekunów znajdziemy na stronie internetowej widzimy.pzn.org.pl

Widzisz? Dbaj o swoje oczy!

Dzisiejszy dzień powinien też skłonić do przemyśleń o własnym zdrowiu. Warto zadać sobie pytanie, kiedy ostatni raz byłam/byłem u okulisty? Brak odpowiedniej profilaktyki i diagnostyki może doprowadzić do poważnych powikłań, z utratą wzroku włącznie. W przypadku wielu chorób, np. jaskry, cukrzycy, wysiękowej postaci AMD pacjenci są zagrożeni całkowitą utratą wzroku.

– Wszyscy mamy świadomość, że choroby oczu to coraz większy problem Polaków, to dziś najczęstsza przyczyna hospitalizacji w Polsce tuż obok chorób układu krążenia. Trzy najczęściej występujące choroby oczu, które głównie dotyczą osób starszych, to: zaćma starcza, jaskra oraz AMD zwyrodnienie plamki żółtej. Biorąc pod uwagę trendy demograficzne w Polsce, w przyszłości należy spodziewać się dalszego wzrostu liczby koniecznych hospitalizacji, szczególnie starszych osób – mówił marszałek Adam Struzik podczas XVII edycji Konferencji REHA FOR THE BLIND IN POLAND[2].

Samorząd Województwa Mazowieckiego każdego roku przeznacza środki na rehabilitację zawodową i społeczną, wspiera wiele cennych inicjatyw odpowiadających na potrzeby osób z niepełnosprawnościami i ich otoczenia. W tym roku udało się wesprzeć 50 zadań na kwotę ponad 1 mln zł. Działania realizowane przez dotowane organizacje pozarządowe rozwijają aktywność i samodzielne życie, ułatwiają szkolenie i funkcjonowanie na rynku pracy, promują wydarzenia kulturalne, rekreacyjne i turystyczne, a także wspierają rywalizację sportową osób z niepełnosprawnościami.

Jednym ze stowarzyszeń, które otrzymały dotację na realizację inicjatyw wspierających m.in. osoby niewidome jest Fundacja Pomocy Rodzinie „Człowiek w potrzebie”. Powstała w 2005 r. z autentycznej potrzeby pomagania. W ramach inicjatyw prowadzonych przez fundację od ponad 2 lat działa w Warszawie wyjątkowa restauracja w ciemności „Different”. Pracę znaleźli tu niewidomi kelnerzy.

– Wizyta w prowadzonym przez nas lokalu to nie tylko ogromne przeżycie, ale i realna pomoc zatrudnionym tutaj niewidomym. To podróż w kierunku nowych doznań, wypełniona po brzegi feerią niecodziennych smaków i aromatów, w której uczestniczą wszystkie zmysły, za wyjątkiem… wzroku – mówi jej menadżerka Anna Bocheńska. – W restauracji w ciemności proces konsumpcji przebiega znacznie wolniej, a to, że obsługują nas niewidomi kelnerzy uczy pokory. Wiemy, że są gdzieś w pobliżu, ale nie mogą zobaczyć, że danie jest już skończone albo, że czegoś potrzebujemy. Taka sytuacja nie jest wadą, raczej cennym doświadczeniem, które uczy cierpliwości – dodaje.

Pełny wywiad z Anną Bocheńską, w którym opowiada o projekcie i pomocy fundacji dla osób z niepełnosprawnościami znajdziemy na stronie internetowej Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej. Zachęcamy do przeczytania!

Jak sprawdzić czy dobrze widzę?

Tylko nieliczni z nas przestrzegają zalecenia, by wykonywać badania kontrolne oczu. Zwykle do okulisty zgłaszamy się, kiedy trzeba dobrać lub zmienić okulary oraz gdy mamy jakieś dolegliwości związane z narządem wzroku.

Na stronie internetowej Polskiego Związku Niewidomych znajdziemy krótki test – warto poświęcić na niego chwilę i sprawdzić nasz narząd wzroku. A jeśli coś nas zaniepokoi – udać się do okulisty.

Jak pomóc osobie z uszkodzonym wzrokiem, spotkaną na ulicy, przystanku autobusowym czy w sklepie?

Przede wszystkim należy zachowywać się w sposób naturalny, bez nadmiernego okazywania współczucia i nie próbować pomagać więcej, niż trzeba.

Kilka wskazówek:

• najpierw spytaj, czy pomóc,
• pomagaj zawsze, kiedy usłyszysz prośbę o pomoc,
• gdy widzimy na przystanku autobusowym osobę z białą laską, warto spytać, na jaki tramwaj czeka; na przejściu dla pieszych pomóc bezpiecznie przejść, widząc przeszkodę w postaci schodów, poinformować osobę niewidomą o niej i pomóc wejść/zejść,
• zareaguj, gdy niewidomy podchodzi do krawężnika przystanku,
• przy wyjściu z autobusu, tramwaju, pociągu zaoferuj swoje ramię i wysiadaj pierwszy. Masz wtedy możliwość uchronienia niewidomego przed bolesnym zderzeniem z ewentualną przeszkodą, koszem na śmieci, słupem czy śniegową pryzmą[3].