Samorząd Mazowsza oddaje do konsultacji społecznych nowy program ochrony powietrza dla województwa mazowieckiego. Każdy może złożyć uwagi do projektu. Konsultacje ruszyły 22 czerwca i potrwają do 13 lipca br. Odpowiedzi na pytania dotyczące programu będzie można uzyskać również podczas planowanego na piątek, 26 czerwca br. spotkania informacyjnego online.

Projekt programu ochrony powietrza dla Mazowsza będzie konsultowany po raz drugi. Pierwsze konsultacje odbyły się w marcu. Ich efektem było 2 059 opinii, uwag i wniosków. Sytuacja epidemiologiczna w kraju spowodowana koronawirusem i regulująca  ten stan ustawa*[1] sprawiły, że został przedłużony termin uchwalenia programów ochrony powietrza. Nowe programy dla regionów mają być uchwalone do 30 września 2020 r.

CO ZAWIERA PROGRAM OCHRONY POWIETRZA?

W programie przede wszystkim opisany jest stan jakości powietrza na Mazowszu. Wskazane zostały w nim źródła, które są przyczyną powstawania przekroczeń norm jakości powietrza. Dokument proponuje konkretne działania naprawcze, np. wymianę kotłów, termomodernizację budynków, wprowadzenie stref ograniczonego ruchu, zakaz używania dmuchaw czy kontrolę tego, czym palą mieszkańcy w piecach. Adresatem działań są przede wszystkim samorządy, ale wdrożenie działań w życie nie będzie możliwe bez aktywnego włączenia się mieszkańców. Dlatego istotnym działaniem wspierającym wprowadzenie programu ochrony powietrza dla Mazowsza są działania informacyjno-edukacyjne. Efektem działań ma być długotrwała poprawa jakości powietrza, a tym samym zdrowia i jakości życia mieszkańców naszego regionu. Co istotne w dokumencie po raz pierwszy zostały wskazane obowiązki mieszkańców regionu, np. związane z informowaniem gminy o wymianie kotła. Jest to nowe narzędzie prawne, które zamierzamy wykorzystać. Koszt wdrożenia każdego działania naprawczego został oszacowany, co w kontekście trwających prac nad regionalnym programem operacyjnym w nowej perspektywie pozwala na wskazanie konkretnego zapotrzebowania. Ponadto program ochrony powietrza zawiera wskazanie jak należy się zachować w sytuacji ogłoszenia przekroczenia norm jakości powietrza (np. zalecenia dot. przebywania na wolnym powietrzu, korzystania z kominków itp.).

Przypominamy, że zgodnie z projektem programu ochrony powietrza mieszkańcy regionu będą zobowiązani do współpracy ze swoimi samorządami w trakcie inwentaryzacji źródeł ciepła oraz przekazywania urzędom deklaracji o wymianie bądź instalacji dodatkowych źródeł ciepła. Są także zobowiązani do przestrzegania ograniczeń i zakazów zawartych w aktualnie obowiązującej na Mazowszu uchwale antysmogowej.

JAK POWSTAŁ PROGRAM?

Z analiz będących punktem wyjścia do programu wynika, że główną przyczyną występowania zanieczyszczeń powietrza[2] na Mazowszu  jest emisja powierzchniowa, czyli wynikająca z ogrzewania indywidualnych gospodarstw domowych. Nowy program ochrony powietrza określa dwa główne działania naprawcze dla regionu mające pomóc zmniejszać emisję powierzchniową. Pierwsze to ograniczenie emisji szkodliwych substancji powstających przy ogrzewaniu domów mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej.

Na pytanie jak to zrobić odpowiada dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych urzędu marszałkowskiego Marcin Podgórski

– Najważniejszym zadaniem, z jakim będziemy się mierzyć w najbliższym czasie, jest szczegółowa inwentaryzacja źródeł niskiej emisji, a co za tym idzie zanieczyszczeń powietrza. Jest niezbędna, by móc prowadzić skuteczne działania zmierzające do poprawy jakości powietrza.

Drugim bardzo ważnym etapem planowanego działania jest likwidacja najgorszych źródeł niskiej emisji, czyli bezklasowych kotłów i , kotłów 3 i 4 klasy opalanych paliwami stałymi.

– Istotna jest również wymiana źródeł ogrzewania na elektryczne i OZE. Nie bez znaczenia jest także szeroka edukacja ekologiczna – dodaje dyrektor Marcin Podgórski.

To działanie uzupełniane będzie sukcesywnym zwiększaniem powierzchni terenów zielonych w wybranych gminach miejskich województwa mazowieckiego.

Z kolei znaczącym źródłem zanieczyszczeń w aglomeracji warszawskiej jest emisja liniowa związana z ruchem pojazdów. Dla aglomeracji warszawskiej, ze względu na przekroczenia dopuszczalnego poziomu dwutlenku azotu zaplanowano dodatkowe działania takie jak np. opracowanie i wdrożenie stref ograniczonego transportu, poprawę jakości taboru komunikacji miejskiej czy rozwój komunikacji szynowej, a także nasadzenia zieleni.

KONSULTACJE, OPINIE, UWAGI I WNIOSKI

– Dzięki temu, że termin przyjęcia nowych programów został przesunięty, zdecydowaliśmy, że oddamy po raz drugi nasz nowy program ochrony powietrza do konsultacji z udziałem mieszkańców i właściwych organów. Dołożymy wszelkich starań, aby z dokumentem zapoznali się wszyscy zainteresowani. Dlatego zapraszamy do udziału w konsultacjach. W szczególności tych prowadzonych online – zachęca członek zarządu województwa mazowieckiego Janina Ewa Orzełowska.

Zdalne spotkanie informacyjne odbędzie się na facebookowym profilu rzecznika prasowego urzędu marszałkowskiego już w najbliższy piątek, 26 czerwca, od godz. 12:00. Pytania można przesyłać wcześniej na adres .

Uwagi do projektu programu ochrony powietrza może złożyć każdy mieszkaniec Mazowsza. Konsultacje społeczne ruszyły 22 czerwca 2020 r. i potrwają do 13 lipca 2020 r. Uwagi i wnioski można składać w formie pisemnej na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie, Departament Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych, ul. ks. I. Kłopotowskiego 5, 03-718 Warszawa, drogą mailową na adres: lub ustnie do protokołu. Projekt programu dostępny jest również w wersji elektronicznej na www.mazovia.pl oraz w wersji papierowej w Departamencie Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie, ul. ks. I. Kłopotowskiego 5.

Dlaczego powstaje program ochrony powietrza?

Obowiązek opracowania programu ochrony powietrza wynika z implementacji do porządku prawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ogłoszonego w dniu 22 lutego 2018 r. dotyczącego skargi C-336/16. Zmiany dotyczące programów ochrony powietrza zostały wprowadzone do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2019 r., poz. 1396, z późn. zm.), jak również rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie programów ochrony powietrza oraz planów działań krótkoterminowych (Dz. U. 1159).