temat
Otwarcie wystawy „Boże Narodzenie na Mazowszu” organizowanej przez Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

czas
13 grudnia 2009 r. (niedziela), godz. 11.00

miejsce
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, ul. Gabriela Narutowicza 64, 09-200 Sierpc


Jeśli chcemy dowiedzieć się, jak wyglądała tradycyjna mazowiecka wigilia, co przygotowywano na wigilijny stół, jakie dekoracje zdobiły w ten dzień izby – warto wybrać się do Muzeum Mazowieckiego w Sierpcu. Od 15 grudnia br. do 28 lutego 2010 r. będzie można tam oglądać wystawę poświęconą mazowieckim tradycjom bożonarodzeniowym. Warto przy tym pamiętać, że obchody Bożego Narodzenia trwały niegdyś od Wigilii do święta Trzech Króli – 6 stycznia i nazywały się „Gody”.

W otwarciu wystawy weźmie udział Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.

Wigilia

W ekspozycjach przygotowywanych na Boże Narodzenie miejsce szczególne zajmuje wieczór wigilijny. Wigilia to ostatni dzień adwentu poprzedzającego noc, w którą narodził się Chrystus. Wieczór wigilijny to przede wszystkim uroczysta postna wieczerza podawana na stole zasłanym sianem i nakrytym białym obrusem. Przed jej spożyciem domownicy dzielili się opłatkiem, wybaczając sobie wzajemnie urazy i składając życzenia pomyślności w przyszłym roku. Opłatkiem należało podzielić się także z bydłem.
W wieczór wigilijny przynoszono do izby snop żyta lub owsa, który miał zapewnić urodzaj w nadchodzącym roku. Dzień wigilijny, wieczór i noc obfitowały w liczne wróżby o charakterze matrymonialnym, dotyczące urodzajów i pogody w nadchodzącym roku.

XIX-wieczne dekoracje świąteczne

Święta Bożego Narodzenia od zawsze były czasem szczególnym. By wyróżnić te piękne dni, w rozmaity sposób dekorowano izby. Nad stołem wigilijnym zawieszano ozdoby wyklejane z białego i kolorowego opłatka w formie kół, jabłek, kołysek, gwiazd i kółek. W XX w. ozdoby te zaczęto wieszać na choinkach. Do sufitów podwieszano różne formy pająków, za obrazy wtykano niekiedy zielone gałązki sosny lub świerczyny. Na początku XX w. we wsiach północnego Mazowsza pojawiło się drzewko sosnowe (później także świerkowe) dekorowane ozdobami z opłatka, jabłkami, orzechami, czasami także piernikami i cukierkami.

Kolęda

Drugi, obszernie reprezentowany temat związany z ekspozycjami przygotowywanymi na Boże Narodzenie to grupy kolędnicze odwiedzające domy w czasie Godów. Począwszy od drugiego dnia świąt kolędowali chłopcy z ruchomą gwiazdą na drążku, składając ludziom życzenia świąteczne i śpiewając kolędy. Inną grupę stanowili kolędnicy z szopką, w której znajdowały się nieruchome lub ruchome figurki. Animator poruszający figurki i udzielający im głosu prezentował krótkie przedstawienie o narodzinach Chrystusa. Grupie tej często towarzyszył muzykant.

Po Godach (później po Nowym Roku) rozpoczynali kolędę proboszczowie, odwiedzający domy swoich parafian z wizytą duszpasterską.

Serdecznie zapraszamy,