11 kwietnia, godz. 17.00 w Muzeum Niepodległości w Warszawie (Pałac Przebendowskich/Radziwiłłów przy al. Solidarności 62)

www.muzeum-niepodleglosci.pl

Podejmując dyskusję o więzi łączącej kulturę z socjologią będziemy dyskutować nad tym, co łączy człowieka ze społeczeństwem. Człowiek z natury jest istotą społeczną i tylko w relacji z innymi ludźmi może się rozwijać. Izolacja nie służy dobru człowieka. Według „Słownika Języka Polskiego” słowo „więź” oznacza: „to, co łączy lub jednoczy ludzi”. Paradoksalnie do słowa „więź” nawiązuje pojęcie „więzić”, co należy rozumieć: „trzymać kogoś w przymusowym zamknięciu, w więzieniu” oraz „pozbawiać swobody ruchu, działania, decyzji”. Słownik definiuje także hasło „więź społeczna”, czyli „układ stosunków, instytucji i środków kontroli społecznej łączących ludzi w grupy społeczne”. Z etymologii pojęcia wynika, że więź jednoczy, ale także dzieli. Z historii znane są fakty izolowania w szpitalach obozowych kobiet od kontaktu ze swoimi nowonarodzonymi dziećmi. Matkom pozwalano dzieci karmić, ale zabraniano dotykać i mówić do nich, czyli tworzyć więź. Dzieci umierały przed ukończeniem drugiego roku życia.

Więź społeczna jest tworzona poprzez szereg relacji i zależności. Istotą więzi społecznej jest świadomość przynależności do określonej grupy, a za tym idzie przyjęcie jej systemu wartości. Wtedy następuje identyfikacja jednostki z grupą i zaangażowanie w jej sprawy.  Tu  pojawia się płaszczyzna współistnienia kultury i socjologii. Znaczenie kultury rośnie, kiedy angażuje się  ona w sprawy ważne dla całego społeczeństwa. Tworząc więź międzyludzką kultura rośnie w siłę. Natomiast kiedy więź ta ulega rozluźnieniu lub co gorsza nie istnieje, kultura traci na znaczeniu. Najlepszym przykładem jest autorytet kultury w czasach walk o niepodległość. Kondycja kultury ujawnia prawdę o kondycji samego człowieka. Zaś ta określa kondycję społeczeństwa.

Dyskusja heglowska to dyskusja w triadzie: teza, antyteza i synteza. Wg dialektyki Hegla każdemu prawdziwemu twierdzeniu odpowiada prawdziwe przeczenie, a każdej tezie – antyteza. Synteza to zbiorowa odpowiedź na transcendentalne pytanie o możliwość. Teza: Kultura jest dziedziną społecznie zaangażowaną. Argumentuje Jolanta Dąbek. Antyteza: Kultura nie jest dziedziną społecznie zaangażowaną. Argumentuje Franciszek Płóciennik. Pytanie: Jak możliwe jest społeczne zaangażowanie kultury? Dyskusję prowadzi Aleksandra Magierecka.