do 20 kwietnia w Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze

www.muzeum-radom.pl

Jan Rybczyński rozpoczął działalność artystyczną w 1974 r. Współpracował z muzeami w Łęczycy i Płocku. W 1979 r. przeprowadził się z rodziną do Przysuchy, spędził tu 29 lat. Pracował w Zarządzie Dróg Publicznych. – Rzeźba stanowiła najważniejszą dziedzinę twórczości Jana Rybczyńskiego. Był amatorem praktykującym sztukę wycinania figurek, poprzez obserwację innych rzeźbiarzy i podejmowanie wielu samodzielnych prób – podkreśla dyrektor Muzeum Wsi Radomskiej Ilona Jaroszek-Nowak. Warto zaznaczyć, że Rybczyński wykonywał własnoręcznie potrzebne mu narzędzia: nożyki, dłuta, młotki. Swoje pierwsze prace oceniał krytycznie. Stopniowo doskonalił umiejętność wyobrażania tematów i pomysłów plastycznych w zamierzonej formie. Znalazł się w grupie znanych i cenionych rzeźbiarzy, a wiele jego prac włączono do kolekcji Muzeach w Łęczycy i Płocku już w latach 70. XX w. Wykonywał rzeźby pełne i płaskorzeźby w drewnie miękkim, pozbawionym wyrazistych słojów – lipie, topoli, olszynie, wierzbie. Rzeźby malował, bezpośrednio na drewnie, farbami o spoiwie olejnym i wodnym. Stosował żywą, wyrazistą kolorystykę, używał mocnych barw w kontrastowych zestawieniach. Rzadziej pozostawiał prace w naturalnym kolorze używanego drewna. Jak zaznacza Dyrektor Muzeum Wsi Radomskiej: „Jan Rybczyński częściej opracowywał tematy ilustrujące codzienność dawnej wsi, zajęcia i zwyczaje wiejskie”. Muzeum radomskie posiada rzeźby pełne, jednopostaciowe o zwartej i statycznej bryle („Diabeł”, „Diabelska miłość”) oraz rzeźby wielopostaciowe, o rozbudowanej kompozycji i wyrażające dobre opanowanie warsztatu rzeźbiarskiego (np. „Szopka”, „Macierzyństwo”, „Kapela”, „10 lat Stowarzyszenia Twórców Ludowych”). Malarstwo uprawiał głównie w Przysusze. Tworzył obrazy o tematyce sakralnej i nawiązujące do obrzędów i zwyczajów, ilustrujące codzienność życia na wsi oraz sceny inspirowane regionalnymi legendami. Były to prace olejne na płótnie i płycie, przedstawienia postaci i scen w stylu głębokiego i naiwnego realizmu, schematyczne opracowania wzorów i typów ikonograficznych, o cechach formalnych uznawanych za typowe dla stylu ludowego, o kompozycji płaszczyznowej, skłonności do żywej kolorystyki, dekoracyjnych i symetrycznych rozwiązań oraz deformacji przedstawianych kształtów i postaci, w celu wyrażenia wartości emocjonalnych, ekspresji. – Wśród prac Jana Rybczyńskiego często obecny jest autoportret, z atrybutami rzeźbiarza. Własną postać przedstawia w charakterystycznych grubych okularach, ujawniających bardzo słaby wzrok i poważne kłopoty z widzeniem, wpływające być może na formę malatury i opracowania detalu. Autor tytułuje te prace określeniem „Dłubok”, którym z pokorą zastępował nazywanie siebie rzeźbiarzem czy malarzem. Te prace cenie szczególnie, bo ładunek emocjonalny, który je przepełnia sprawia, że są wyjątkowe – stwierdza Ilona Jaroszek-Nowak, Dyrektor Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Z okazji wystawy opublikowano katalog prac Jana Rybczyńskiego znajdujących się w zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej i Muzeum im. Oskara Kolberga.