Wielokrotne apele Zarządu Województwa Mazowieckiego oraz stowarzyszeń dbających o rozwój Mazowsza przynoszą efekt. Sejm rozpoczął prace nad zmianami w przepisach dotyczących „janosikowego”. Byłaby to doraźna zmiana algorytmu na 2011 r. Czy to poprawi sytuację Mazowsza? Władze województwa twierdzą, że tak, ale ciągle konieczne jest wypracowanie długofalowego rozwiązania – czyli zmiana ustawy o „janosikowym”.

– Mamy ambiwalentne odczucia. Z jednej strony cieszymy się, że strona rządowa dostrzegła problem Mazowsza. Z drugiej jednak uważamy, że w długofalowej perspektywie konieczna jest zmiana ustawy o „janosikowym”. Tylko w ten sposób będzie można kompleksowo zabezpieczyć przyszłość województwa, tak aby tegoroczna sytuacja nie mogła się więcej powtórzyć – powiedział Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.

W tym roku „janosikowe” pochłonie 70 proc. dochodów podatkowych województwa mazowieckiego – 940 mln zł. Wpłacając co miesiąc ratę tej kwoty, Mazowsze musi rezygnować z własnych bardzo ważnych inwestycji. Problem niesprawiedliwego dla Mazowsza mechanizmu naliczania „janosikowego” był wielokrotnie nagłaśniany. W lutym br. marszałek Adam Struzik skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP przepisów dotyczących „janosikowego”. Wcześniej decyzję w tej sprawie jednogłośnie podjęli radni województwa mazowieckiego. W maju marszałek złożył do TK prośbę o przyspieszenie rozpoznawania wcześniejszego wniosku z uwagi na trudną sytuację województwa.

Obecnie obowiązujący algorytm naliczania subwencji wyrównawczej zakłada dwa progi. W przypadku, kiedy dochody podatkowe województwa w przeliczeniu na jednego mieszkańca przekroczą o 110 proc. średnią krajową, województwo musi oddać na „janosikowe” 80 proc. tej nadwyżki. W przypadku, gdy przekroczy 170 proc. średniej krajowej, będzie to już 95 proc. W takiej sytuacji jest dziś Mazowsze. Mimo, że teoretycznie jest najbogatszym województwem, „ustawa janosikowa” zabiera mu wypracowaną nadwyżkę, dzieląc ją na pozostałe województwa.

Doprowadziło to do kuriozalnej sytuacji. Okazuje się bowiem, że w tym roku po zapłaceniu „janosikowego” pozostałe w budżecie województwa środki po przeliczeniu na 1 mieszkańca wynoszą zaledwie 153 zł! – co jest najmniejszą kwotą spośród wszystkich 16 województw. „Janosikowe” uczyniło z najbogatszego województwa – region najbiedniejszy.

– Zaplanowana przez stronę rządową zmiana zakłada podwyższenie progów – ze 110 proc. do 120 proc. oraz ze 170 proc. do 180 proc. Jednocześnie zmniejszeniu uległyby wskaźniki. Przy analogicznym do obecnego stanie finansowym, taki zapis pozwoliłby Mazowszu w 2011 r. płacić mniejsze o 170 mln zł „janosikowe” – podkreślił Skarbnik Województwa Mazowieckiego Marek Miesztalski.

Niestety, jest to pomoc doraźna, która nie zmienia kompleksowo złej dla Mazowsza ustawy. Obecne prace dotyczą tylko 2011 r. Ciągle nie ma projektu, który zmieniałby ogólnie mechanizm naliczania subwencji wyrównawczej.

– Czekamy na ostateczną decyzję strony rządowej. Dlatego w tym momencie jest jeszcze za wcześnie na mówienie o przyszłorocznym budżecie. Jednak już teraz chciałbym zapewnić, że zrobimy wszystko, aby w dalszym ciągu pomagać najbardziej potrzebującym, którzy w ostatnich latach mogli liczyć na nasze wsparcie – dodał marszałek.

Tegoroczna sytuacja jest wynikiem nałożenia się przepisów o „janosikowym” na kryzysową sytuację firm na Mazowszu. Mniejsze wpływy z podatku CIT sprawiły, że dochody podatkowe województwa drastycznie spadły. Jednocześnie „janosikowe” naliczane jest na podstawie wpływów sprzed dwóch lat (gdy województwo było w lepszej kondycji finansowej). Zbiegnięcie się takich sytuacji sprawiło, że bardzo wysokie „janosikowe” Mazowsze musi płacić w momencie, gdy ma niskie dochody podatkowe.