Rosyjski gaz ma wyjątkowe znaczenie dla Europy co najmniej z dwóch powodów. Po pierwsze, odgrywa ważną, a w niektórych przypadkach kluczową, rolę w bilansie energetycznym prawie wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Rosja już dziś jest największym dostawcą gazu do UE, posiadając największe zasoby tego surowca na Świecie. Z tej pierwszej przyczyny wynika druga: sprawa gazu jest jedną z najważniejszych kwestii we wzajemnych relacjach Rosji i Unii. Przewidywany szybki wzrost konsumpcji gazu w UE w kolejnych dziesięcioleciach i ciągłe zmniejszanie wydobycia w państwach członkowskich, skutkować będzie koniecznością dużego wzrostu importu. Wszystko wskazuje więc na to, że znaczenie gazu rosyjskiego dla Europy będzie rosło.

Dyskusja o rosyjskim gazie w Europie powinna dotyczyć co najmniej trzech problemów:

• wielkości wydobycia gazu w Rosji i rosyjskich możliwości eksportowych przy wzrastającym zużyciu gazu na rynku wewnętrznym. Od kilku lat trwa dyskusja o tym czy nie zabraknie gazu z Rosji. Biorą w niej udział eksperci zarówno z UE jak i Rosji. Pesymiści przewidują niedobory rosyjskiego gazu już w 2010 roku, bądź w następnej dekadzie. Optymiści zapewniają, że gazu nie zabraknie.
  
  
• pytania, czy budową nowych gazociągów i wykorzystaniem starych, które służą do dostaw rosyjskiego gazu do UE rządzi ekonomia czy polityka? A jeśli jedno i drugie to co jest ważniejsze? Pytania te mają ogromne znaczenie w dyskusji nad projektami Gazpromu i jego europejskich partnerów – Nord Stream i South Stream a także planami wykorzystania dotychczasowych głównych gazociągów biegnących przez Ukrainę i Białoruś.
  
  
• kwestii obecności Gazpromu lub spółek z rosyjskim kapitałem na unijnym rynku wewnętrznym. Problem dotyczy nie tylko dostaw gazu, ale także transportu i dystrybucji. Gazprom zamierza zająć znaczące miejsce zarówno w transporcie, jak i dystrybucji gazu wewnątrz Unii. Zdobycie takiej pozycji groziłoby monopolem Gazpromu w Europie, zarówno pod względem ekonomicznym jak i politycznym, zważywszy fakt kontrolowania koncernu przez państwo rosyjskie.

Próbą odpowiedzi na przedstawione powyżej problemy jest konferencja Rosyjski gaz w Europie zorganizowana przez Fundację Batorego, w której udział wezmę eksperci i praktycy zarówno z Rosji, jaki i z Unii Europejskiej.

Fundacja Batorego jest od lat zainteresowana relacjami Unii Europejskiej ze wschodnimi sąsiadami, w tym zagadnieniami związanymi z energetyką. W ubiegłym roku zorganizowaliśmy konferencję UE – Rosja: Energetyczna gra o wspólne sąsiedztwo, w której udział wzięli eksperci z Rosji, Ukrainy, Mołdawii, Białorusi i Unii Europejskiej.

Dodatkowa informacja:

Michał Pachocki

koordynator projektu
Rosja w Europie

mpachocki@batory.org.pl
tel: +48 22 536 02 09
fax:+48 22 536 02 20