Nazwa priorytetu: Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich

Opis działania

W ramach tego działania wspierane będą projekty związane z realizacją inwestycji z zakresu modernizacji i wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sportowe, odnowienia obiektów zabytkowych charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacji na cele publiczne, modernizacji przestrzeni publicznej we wsi (place, parki, tereny zielone). Wspierane będą także projekty przyczyniające się do rozwoju publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji turystycznych wsi oraz działania związane z promocją regionu.

Przeznaczenie środków

Istotny element tego działania stanowi pobudzenie aktywności środowisk lokalnych i stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną, kulturową i przyrodniczą.

Pomocą finansową w ramach tego działania mogą zostać objęte:

• planowanie wstępne tj. przygotowanie z inicjatywy mieszkańców wsi przy udziale samorządu gminy opisu planowanych do realizacji zadań wraz z uzasadnieniem, budżetem i harmonogramem realizacji;
  
• budowa lub adaptacja połączona z remontem oraz wyposażanie obiektów publicznych pełniących funkcje kulturalne (świetlice, domy kultury itp.);
  
• budowa, odnawianie i urządzanie placów zabaw, obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych służących do użytku publicznego;
  
• projekty związane z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych oraz tradycyjnych zawodów;
  
• kształtowanie centrów wsi poprzez odnawianie lub budowę placów, parkingów, chodników, oświetlenia ulicznego itp.;
  
• urządzanie terenów zielonych, parków i innych miejsc wypoczynku;
  
• budowa lub przebudowa połączona z remontem elementów małej infrastruktury turystycznej oraz rekreacyjnej w tym systemów informacji wizualnej;
  
• zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w obrębie miejscowości;
  
• rewitalizacja, lub adaptacja połączona z remontem obiektów zabytkowych użytkowanych na cele publiczne oraz odnawianie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci;
  
• zakup i odnawianie nie użytkowanych obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacja na cele publiczne;
  
• wyburzenia i rozbiórka zdewastowanych budynków i budowli publicznych, jeżeli niemożliwy jest ich remont i dalsze użytkowanie;
  
• prace i nadzór architektów, konserwatorów zabytków (przy remoncie obiektów zabytkowych) i inżynierów nad realizowanymi w ramach programu pracami inwestycyjnymi i konserwatorskimi.

W zakres kosztów kwalifikowalnych wymienionych wyżej zadań, stosownie do ich charakteru, mogą zostać zaliczone: koszty zakupu materiałów budowlanych wykończeniowych oraz materiału roślinnego, i wyposażenia wraz z transportem, koszty wykonawstwa prac budowlanych oraz montażowych i wykończeniowych, porządkowych oraz nadzoru budowlanego, architektonicznego lub konserwatorskiego, a także (dla zadania ujętego w pkt. d) zakup eksponatów.

Wysokość pomocy

Poziom pomocy wynosi do 80% kosztów kwalifikowanych i nie więcej niż 450 000 PLN dla jednej miejscowości bądź instytucji kultury w okresie realizacji programu. W przypadku gdy projekt obejmuje dwie lub więcej miejscowości wysokość pomocy dla tego projektu nie może być wyższa niż 450 000 PLN.

Beneficjenci (odbiorcy) pomocy

Samorządy gmin lub instytucje kultury, dla których organizatorem jest samorząd terytorialny.

Warunki otrzymania pomocy

Finansowaniu podlegają projekty realizowane w miejscowościach, należących do gmin wiejskich lub miejsko – wiejskich, liczących nie więcej niż 5 tys. mieszkańców.
Zadania inwestycyjne, wchodzące w zakres projektu mogą być przyjęte do realizacji pod warunkiem, że są zgodne z przyjętą przez samorząd gminy strategią rozwoju lub planem zagospodarowania przestrzennego.
Projekty składane przez instytucje kultury powinny być zaakceptowane przez samorząd terytorialny, który jest ich organem założycielskim. Ponadto, w przypadku gdy wnioskodawcą jest instytucja kultury, wymagane jest przedstawienie promesy Ministerstwa Kultury na współfinansowanie projektu.
W ramach tego działania wykluczone są projekty o charakterze komercyjnym.
Beneficjent pomocy ma obowiązek:

• przechowywania całości dokumentacji związanej z realizacją projektu przez okres 5 lat od dnia otrzymania ostatniej płatności związanej z jego realizacją,
  
• umożliwienia dokonywania przez Urząd Marszałkowski, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz inne uprawnione do tego podmioty, kontroli dokumentów lub wizytacji terenowej przez okres 5 lat od dokonania ostatniej płatności.

Kryteria wyboru projektów

Wyboru projektów do realizacji dokonuje się na podstawie poniższych punktowych kryteriów:

1. Dochód podatkowy gminy, w której planowane jest przedsięwzięcie, w przeliczeniu na 1 mieszkańca, kształtuje się na poziomie:
   • nie więcej niż 75% średniej krajowej 2 pkt.
     
   • powyżej 75% średniej krajowej i nie więcej niż 100% średniej krajowej 1 pkt.
     
   • powyżej średniej krajowej 0 pkt.
   
   
2. Bezrobocie na terenie, gdzie planowane jest przedsięwzięcie:
   • Gmina zagrożona szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym 1 pkt.
     
   • Bezrobocie w powiecie, w którym planowane jest przedsięwzięcie, jest wyższe od średniej w województwie 1 pkt.
   
   
3. Atrakcyjność turystyczna gminy: gdy spełnione jest co najmniej jedno z następujących kryteriów:
   
   
   • o Kryterium atrakcyjności przyrodniczej - 1 pkt; Punkt jest przyznawany, jeśli na terenie gminy znajdują się tereny o szczególnym znaczeniu przyrodniczym, tj. park narodowy lub krajobrazowy (jeśli przynajmniej część obszaru parku jest położona na terenie gminy);
     
   • o Kryterium atrakcyjności kulturowej - 1 pkt; na terenie gminy znajduje się co najmniej 3 obiekty wpisane do rejestru zabytków prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
   
   
4. Kryterium regionalne – 1 pkt.

Do realizacji mogą być dopuszczone projekty, które uzyskały co najmniej 3 punkty. O kolejności projektów na liście rankingowej decydują:

• liczba uzyskanych punktów;
  
• dla projektów z taką samą liczbą punktów - niższa wartość dochodu podatkowego gminy przypadająca na 1 mieszkańca;
  
• dla wniosków o tej samej liczbie punktów i identycznej wartości dochodu podatkowego gminy przypadającego na 1 mieszkańca o ich kolejności decyduje data zarejestrowania poprawnego wniosku.

Zasięg geograficzny

Miejscowości, należące do gmin wiejskich lub miejsko - wiejskich, liczące do 5 tysięcy mieszkańców na terytorium całego kraju.

System instytucjonalny

1. instytucja zarządzająca: MRiRW;
   
2. instytucja wdrażająca: samorządy województw;
   
3. beneficjent końcowy: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;
   
4. beneficjenci pomocy: samorządy gmin i instytucje kultury dla, których organem założycielskim jest samorząd terytorialny;
   
5. beneficjenci ostateczni: mieszkańcy miejscowości należących do gmin wiejskich lub miejsko – wiejskich.

Opis systemu wdrażania

Wnioski o dofinansowanie projektu składa się zgodnie z trybem określonym w odrębnych przepisach.

Wyznaczone komórki organizacyjne odpowiednich służb samorządu województwa poddają wniosek weryfikacji formalnej pod kątem terminowości, poprawności jego wypełnienia, kompletności załączników. Wniosek o dofinansowanie projektu podlega ocenie merytorycznej. W szczególności sprawdzeniu podlegają następujące elementy:

• weryfikacja zgodności wniosku o dofinansowanie projektu z warunkami uzyskania pomocy,
  
• ocena według kryteriów wyboru,
  
• ocena ekonomiczno-techniczna.

Beneficjent może zostać poproszony o uzupełnienie wniosku o dofinansowanie projektu w terminie określonym przez odpowiednie służby samorządu województwa. Projekty poprawne pod względem formalnym i spełniające warunki określone dla działania zostają poddane ocenie zgodnie z opisanymi wyżej kryteriami wyboru i uszeregowane według ilości uzyskanych punktów, a następnie przekazywane są do Regionalnego Komitetu Sterującego. Regionalny Komitet Sterujący może przyznać poszczególnym projektom dodatkowy punkt za spełnienie kryterium regionalnego uwzględniającego specyfikę województwa. Listę rankingową projektów, uszeregowanych według ilości zdobytych punktów, RKS rekomenduje Zarządowi Województwa.

Przyjęcie projektu do realizacji następuje formalnie z chwilą zawarcia umowy o dofinansowanie projektu pomiędzy Zarządem Województwa a wnioskodawcą. Tekst umowy o dofinansowanie projektu przesyłany jest do wnioskodawcy, a jej podpisanie następuje w siedzibie odpowiednich służb samorządu województwa.

Umowa o dofinansowanie projektu określa zobowiązanie do objęcia projektu finansowaniem w ramach SPO pod warunkiem, że beneficjent zrealizuje go w określonym zakresie i terminie, udokumentuje poniesione koszty i dotrzyma zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie projektu.

Po podpisaniu umowy beneficjent pomocy dokonuje wyboru dostawców towarów i usług w ramach projektu zgodnie z wymogami ustawy o zamówieniach publicznych. Po rozstrzygnięciu przetargu beneficjent pomocy ma obowiązek przedstawić informację na temat kosztów projektu wynikających z postępowania przetargowego. W przypadku, gdy koszt projektu jest niższy od planowanego, dokonywana jest korekta wysokości kwoty pomocy zawartej w umowie.

Kopię umowy o dofinansowanie projektu otrzymuje ARiMR, jako beneficjent końcowy tj. instytucja dokonująca płatności na rzecz beneficjenta.

Umowa o dofinansowanie projektu może zostać zmodyfikowana na wniosek jednej ze stron. Każda zmiana warunków umowy o dofinansowanie projektu powinna być dokonana w formie pisemnej w drodze aneksu, pod rygorem nieważności.

Beneficjent może rozpocząć realizację projektu z chwilą podpisania umowy o dofinansowanie projektu. Koszty poniesione przed datą zawarcia umowy o dofinansowanie projektu nie będą uznane jako koszty kwalifikowane. Zasada ta nie dotyczy jedynie kosztów planowania wstępnego.

Beneficjent składa wniosek o refundację do odpowiednich służb samorządu województwa po realizacji całości lub poszczególnych etapów realizacji projektu. Wraz z wnioskiem o refundację przedstawiane są wymagane załączniki, w szczególności dowody dokonanych płatności. Służby samorządu województwa dokonują oceny kompletności i prawidłowości przedłożonego wniosku o refundację oraz zgodności realizacji projektu z umową o dofinansowanie projektu. Płatności na rzecz beneficjenta dokonuje ARiMR na podstawie autoryzacji dokonanej przez służby samorządu województwa. O dokonaniu płatności Agencja informuje odpowiednie służby samorządu województwa.

Po zakończeniu realizacji projektu, wraz z ostatnim wnioskiem o refundację, beneficjent zobowiązany jest do złożenia sprawozdania końcowego z realizacji projektu, zawierającego podsumowanie całości projektu, zestawienie wykonanych zadań i sprawdzającego zgodność projektu z zapisami w umowie o dofinansowanie projektu.

Sposób udzielania pomocy

Pomoc będzie udzielana w formie grantów.


Informację opracowano na podstawie załącznika do Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 września 2004 r. (Dz.U. Nr 207 poz. 2117) w sprawie Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004—2006”

• Formularz wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w zakresie działania "Odnowa wsi oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego"
  
  
• Plan Rozwoju Miejscowości - Instrukcja
  
  
• Instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „ Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” w zakresie działania „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” dla wersji Wniosku SPO 2.3-01
  
  
• Lista załączników do wniosku w działaniu 2.3 „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”
  
  
• Najczęściej zadawane pytania - działanie 2.3 "Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego
  
  
• Oświadczenie beneficjenta
  
  
• Wytyczne dotyczące formy wniosku oraz załączników do wniosku