Jak smakowicie pożegnać karnawał? Dlaczego warto się najeść na zapas?

Pączki na słono

Kiedyś karnawał wyglądał zupełnie inaczej niż dziś. Dawniej należało wybawić się i najeść „na zapas”, tak by starczyło na cały Wielki Post, który traktowano poważnie i surowo przestrzegano jego zasad. Do syta najadano się zatem mięsem, którego wkrótce w diecie miało zabraknąć, stąd dawna nazwa ostatków – „mięsopust”. Początkowo nawet pączki przygotowywane były w wersji „na słono”, nadziewane słoniną i dość twarde. Ich słodka wersja zaczęła się pojawiać dopiero w XVI w., jako zapożyczenie z kuchni turec-kiej. Na stołach gościły także pyzy, racuchy, pierogi, boczek, kiszka czy słonina. A że post oznaczał również wstrzemięźliwość od alkoholu, stąd mazowieccy chłopi w karnawale za kołnierz nie wylewali. Ukoronowaniem okresu zabaw były zapusty, czyli ostatnie dni karnawału, rozpoczynające się tłustym czwartkiem. Obchodzono je szczególnie hucznie – biesiadowano aż do północy we wtorek. W Środę Popielcową umęczeni  świętowaniem Mazowszanie budzili się już w nowej rzeczywistości. Ale to już całkiem inna historia.

Ścięcie śmierci

Unikalnym, znanym tylko na Mazowszu obrzędem związanym z karnawałem są Jedlińskie Kusaki. Obchodzono je w ostatni wtorek przed Wielki Postem, a ich druga nazwa, opisująca dość dokładnie obrządek, to „Ścięcie śmierci”. Warto poczytać o tym ciekawym zwyczaju na stronie Muzeum Wsi Radomskiej.

zapraszamy na www.muzeum-radom.pl

Pyzy z nadzieniem serowym#1

5 kg ziemniaków=1 jajo

1,5 kg sera twarogowego, 20–30 dag mąki ziemniaczanej, sól

cynamon

cukier

Okrasa: tłuszcz ze skwarkami z cebulą

Część ziemniaków (2 kg) ugotować, wystudzić i przecisnąć przez praskę. Pozostałe obrać, zetrzeć na tarce i odcisnąć sok. Oba rodzaje ziemniaków wymieszać na jednolitą masę. Dodać mąkę i posolić. Przygotować nadzienie: do sera dodać jajo, przyprawić „na słodko” cukrem i cynamonem lub „na słono” zeszklo-ną cebulą i słoniną. Z masy ziemniaczanej formować owalne placki wielkości dłoni, grubości około 1 cm. Na środek placka nakładać nadzienie, otoczyć je ciastem i uformować pyzę. Tak przygotowane pyzy wrzucić do głębokiego garnka z gotującą się osoloną wodą i gotować do wypłynięcia na wierzch. Podawać polane tłuszczem, ze skwarkami i cebulą.

¹ Przepis pochodzi z wydawnictwa „Poznajemy smaki Mazowsza. Przepisy na produkty tradycyjne i regionalne z mąki, kaszy i ziemniaków”, Wyd. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie, 2015

Zapraszamy Koła Gospodyń Wiejskich do nadsyłania swoich zdjęć i przepisów na regionalne potrawy na adres: .