Pierwsza polska książka kucharska

Za taką uważa się dzieło kulinarnego patrioty, pełniącego funkcję kuchmistrza na dworze Lubomirskich w Wiśniczu, Stanisława Czernieckiego, wydane w 1682 r. pt. „Compendium ferculorum”. Nie znajdziemy w niej przepisu na kotlet schabowy. Odkryjemy za to wiele zaskakujących ciekawostek. Znamienne dla XVII-wiecznej kuchni polskiej arystokracji było dodawanie dużych ilości ostrych, egzotycznych przypraw (głównie szafranu, imbiru, pieprzu, gałki muszkatołowej i cynamonu). Obficie używano octu, zakwasu, cytryn i limonek, które łączono często z cukrem, konfiturami oraz rodzynkami. Słowem, potrawy polskie to dania ostro doprawione, o palącym smaku, intensywnym zapachu i nienaturalnym kolorze. Przyrządzano je głównie na bazie mięs oraz ryb. Zupy były czymś obcym w polskiej kuchni, a ro-sół, którego w „Compendium” znajdziemy aż 16 rodzajów, wielki kuchmistrz zaliczył do dań mięsnych.

www.muzeum-radom.pl 

Rosół staropolski

Składniki:

• 0,5 kg wołowiny (najlepiej antrykot),
• 10 dag wątróbki drobiowej,
• ½ kury,
• marchewka,
• pietruszka,
• cebula,
• ½ selera,
• 2 goździki,
• pieprz,
• ziele angielskie,
• gałązka tymianku,
• kilka suszonych borowików,
• sól,
• pieprz,
• natka pietruszki

Przygotowanie

Dokładnie oczyszczonei umyte grzyby moczy-my w niedużej ilości przegotowanej wody. Umytą wołowinę umieszczamy w garnku, zalewamy dwoma litra-mi wody i gotujemy. Po doprowadzeniu do wrzenia zmniejszamy ogień i gotujemy około 30 min. Stopniowo dodajemy obrane i umyte jarzyny, tymianek, namoczone grzyby, kurze mięso, natkę pietruszki i przyprawiamy. Gotujemy przez kolejne 30–45 min, następnie odcedzamy. W tym czasie oprawiamy wątróbkę, którą kroimy w drobną kostkę. Wkładamy do głębokiego garnka i zalewamy przygotowanym wcześniej rosołem. Ponownie gotujemy i dodajemy pokrojone w cienkie paski mięso z kury oraz grzyby. Doprawiamy do smaku pieprzem i solą. W zależności od regionu do rosołu dodaje się kluski, kaszę lub makaron.

[„Specjały kuchni mazowieckiej”, wydawnictwo Samorządu Województwa Mazowieckiego]

---

Czas na nowalijki

Cieszymy się z wiosny, ale czy w pełni korzystamy z możliwości, jakie nam daje? Warzywa i owoce powinny stanowić podstawę zbilansowanej diety. W teorii jesteśmy biegli, ale w praktyce niekonsekwentni. Deklaracji o zdrowym odżywianiu zazwyczaj nie potwierdza zawartość naszych lodówek. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) powinniśmy jeść przynajmniej 400 g warzyw i owoców dziennie. Tymczasem średnia konsumpcja tych produktów w UE wynosi około 341 g. Polacy zjadają około 70 proc. zalecanej dawki. Optymizmem napawają dane GUS, według których coraz chętniej sięgamy po owoce i warzywa. W 2015 r. zjedliśmy 53 kg owo-ców w przeliczeniu na osobę (o 6 kg więcej niż rok wcześniej). Spożycie warzyw wzrosło, ale tylko o kilogram (105 kg). Nieznacznie spada za to spożycie ziemniaków – średnio zjadamy ich około 100 kg.

---

WYDARZENIE

Smakowite zakończenie majówki to już tradycja w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Tym razem zapraszamy 9 maja do wspólnej uczty w ramach imprezy plenerowej. Na zwiedzających czekać będą liczne atrakcje i niespodzianki, a przede wszystkim wyśmienita zabawa. Głównym punktem jak zwykle będzie konkurs na „Najsmaczniejszą potrawę mazowiecką”. Ponadto na gości czeka smakowanie regionalnych dań, prezentacja dawnych zajęć domowych i gospodarczych, a na scenie amfiteatru –  występy zespołów folklorystycznych. Imprezie towarzyszy kiermasz rękodzieła i produktów regionalnych. Szczegóły na www.mwmskansen.pl.