Mazowsze serce Polski nr 5/21

Misterna robota

2021.05.04 14:50 , aktualizacja: 2021.05.06 10:41

Autor: Agnieszka Bogucka, Wprowadzenie: Agnieszka Bogucka

Prostokątny kawałek jedwabiu, na którym odbite jest czarnym tuszem szczegółowe i rozłożyste drzewo genealogiczne. Umieszczono tam portrety i nazwiska osób. Aż trudno uwierzyć, że...

Jeden z najciekawszych eksponatów Muzeum Romantyzmu w Opinogórze to osiemnastowieczny miedzioryt odbity na jedwabiu (164 x 110 cm). Przedstawia członków rodziny Krasińskich, począwszy od Wawrzęty (Warcisława) z XII w., aż do Jana Błażeja Krasińskiego (1703 –1751). 

 

– Krasińscy bardzo dbali o chwałę rodu. Według heraldyka Bartosza Paprockiego genealogia  Krasińskich sięgała starożytnego Rzymu – opowiada Leszek Nowaliński, kustosz i kierownik działu sztuki opinogórskiej placówki. – Swoich przodków upatrywali w arystokratycznej rodzinie Waleriuszów, a ich bezpośrednim protoplastą miał być Marek Mesala Valerius, zwany Corvinusem od kruka, którego wizerunkiem ozdabiał swój herb. Ten kruk zamienił się później w herbowego ślepowrona Krasińskich, co zawsze z dumą podkreślali jako dowód wielkości i starożytności rodu.

Podstawę kompozycji stanowi cokół z pięcioma medalionami portretowymi bohaterów rzymskich i węgierskich, używających – wg legendy – herbu Korwin. Z usytuowanego centralnie medalionu wyrasta drzewo laurowe, na którego pniu i gałęziach wiszą okrągłe medaliony z portretami męskich przedstawicieli Krasińskich ujętych w popiersiach z napisami w języku łacińskim. Żeńskie przedstawicielki rodu oznaczone są napisami ze swymi imionami i ewentualnie nazwiskami mężów. Na trzech bokach bordiura z herbami rodów polskich, z którymi Krasińscy byli spokrewnieni. Po obu stronach drzewa na dole dwie postacie mitologiczne – Mars w zbroi, z mieczem w ręku, obok owalna tarcza z łacińskim napisem oraz muszla z konkluzją, a także Minerwa z włócznią w ręce, a wsparta na tarczy z herbem Ślepowron i dewizą wokół, obok muszla z dedykacją poświęconą Krasińskim i podpisem: ADALBERTUS SIENICKI Philosoph Absolute. Wierzchołek drzewa wieńczy portret Jana Błażeja Krasińskiego (1703–1751), starosty przasnyskiego, opinogórskiego i nowomiejskiego zmarłego bezpotomnie, dla którego drzewo to zostało wykonane.

 

Świeccy księża

Opracowania genealogicznego rodu podjął się – uwieczniony podpisem – ksiądz komunista Wojciech Sienicki, a w 1722 r. przepiękna rycina została przeniesiona na tkaninę. Kim byli komuniści? Zgromadzenie zostało założone w połowie XVII w. w Niemczech. Do Polski sprowadziła ich w 1683 r. królowa Marysieńka. Swój pierwszy dom założyli w Górze Kalwarii. Zgromadzenie Księży Komunistów, czyli księży świeckich zwano też w Rzeczypospolitej bartolomitami (od imienia założyciela Bartłomieja Hozhauzera) lub komunistami (łac. communis, wspólny), gdyż mieszkali we wspólnotach.

W 1711 r. Jan Bonawentura (Dobrogost) Krasiński (1640–1717), referendarz koronny i wojewoda płocki, sprowadził ich do Węgrowa. Przekazał komunistom odbudowywany od 1703 r. kościół farny, ale też nadał zgromadzeniu liczne beneficja.

 

Majowy jubileusz

Muzeum Romantyzmu w Opinogórze obchodzi 60. urodziny – zostało otwarte 20 maja 1961 r., w 150. rocznicę dekretu Napoleona przywracającego Opinogórę Krasińskim. Placówka przechowuje pamiątki związane z historią rodziny Krasińskich ze szczególnym uwzględnieniem Zygmunta Krasińskiego (1812––1859), dramatopisarza (autora „Nie-Boskiej Komedii”, 1835) i poety, którego obszerna korespondencja jest dziś uznawana za szczytowe osiągnięcie polskiej epistolografii romantycznej. W muzeum gromadzone są też artefakty z epoki napoleońskiej.

 

Liczba wyświetleń: 75

powrót

Szanowni Państwo, jeżeli opublikowany artykuł nie jest prawidłowo odczytany przez czytnik ekranu, prosimy o przesłanie uwag do artykułu wraz z podaniem linka do informacji, której dotyczy pytanie. Postaramy się udostępnić bardziej czytelny plik.