Wykorzystują dobre serce, empatię, wrażliwość i wiarę w drugiego człowieka. Seniorzy muszą się mieć na baczności przed bezwzględnymi oszustami! Stawką w tej grze są nie tylko grube miliony, ale przede wszystkim zdrowie i życie.

 

Los jest nieubłagany – wszyscy zmierzamy ku starości. A starość, jak podkreślają eksperci, – kojarzy się z… przezroczystością.

 

Niewidoczni-widzialni

– Okazało się, że wielu seniorów, szczególnie w Polsce, ma poczucie, że są przezroczyści, m.in. dla polityków czy przedsiębiorców – przekonuje inicjator i realizator projektów senioralnych, socjolog Krzysztof Martyniak z Instytutu Socjologii UW.

Bywa, że osób starszych nie dostrzegają także ich najbliżsi.

– Rodziny stają się nuklearne[1]. W tym modelu (2+1) dziadkowie, nie mówię już o pradziadkach, są niepotrzebni i w ogóle niewidziani. Nie ma dla nich miejsca, nie ma dla nich przestrzeni – zwraca uwagę socjolog.

 

Z workami pieniędzy

Seniorów – jako atrakcyjną grupę – postrzegają jednak… przestępcy. Starsi ludzie to duży odsetek mieszkańców (jedna piąta Mazowszan to właśnie osoby starsze, a w 2050 r. – jak podaje GUS – może ich być już co trzeci z nas), którzy – zdaniem złodziei – gromadzą ogromne worki z pieniędzmi. Są więc idealnymi ofiarami, na których można nieźle zarobić. Nie dziwi więc, że oszuści wręcz prześcigają się w wymyślaniu wciąż nowych metod, które mają im pomóc zdobyć zaufanie, wyłudzić pieniądze czy dane.

– Szczególnie narażeni na przestępcze działania są osoby starsze. To właśnie one są często ofiarami złodziei kieszonkowych, włamywaczy i oszustów działających metodami „na wnuczka” czy „na policjanta” – przekonuje podinsp. Anna Kędzierzawska z Komendy Stołecznej Policji.

 

Milionowe straty

Liczby są zatrważające. Tylko w garnizonie stołecznym w ub.r. odnotowano 429 przestępstw tego typu i 149 prób przestępczych. Straty oceniono na około 22,5 mln zł! W samej Warszawie doszło do 374 przestępstw i 108 usiłowań na ponad 20,5 mln zł. W tym samym czasie w garnizonie radomskim były „zaledwie” 43 oszustwa, a ich usiłowań 63. Seniorzy stracili prawie 2 mln zł.

 

Przykładów jest na pęczki. Schemat działania zwykle jest podobny.

– Kobieta zadzwoniła do 92-letniego mężczyzny z powiatu radomskiego, podając się za jego wnuczkę. Oznajmiła, że spowodowała wypadek, w którym potrąciła dziewczynkę, i potrzebuje na kaucję 35 tys. zł. Po 2 godzinach w domu seniora zjawiła się kobieta w wieku około 25 lat, która oddaliła się po otrzymaniu 25 tys. zł – opowiada mł. asp. Karolina Nowocin, asystentka Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji z siedzibą w Radomiu.

Inny przypadek: nieznany sprawca podający się za prokuratora zadzwonił do 61-letniej mieszkanki Ostrołęki i poinformował ją, że jej konto bankowe zostało zagrożone atakiem hakerskim. Przekazał kobiecie, że – aby zapobiec utracie pieniędzy – potrzebne są mu dane dostępu do konta (login oraz hasło). Ostrołęczanka przekazała je, a wtedy sprawca przelał na inne konto 61 tys. zł.

 

W Sochaczewie dwie kobiety, pracujące rzekomo w wodociągach, weszły do mieszkania 88-letniej staruszki. Jedna zagadywała ją w łazience, druga w tym czasie wpuściła do mieszkania wspólniczkę, z którą okradły seniorkę. Łupem złodziejek padło kilka tysięcy złotych.

 

Niezwykle popularne są także nieuczciwe praktyki podczas prezentacji.

– Handlowcy wykorzystują problemy osób starszych ze zdrowiem. Zapraszają na spotkania, których rzekomym celem są bezpłatne badania, a w rzeczywistości odbywa się tam sprzedaż produktów. Co więcej, często uczestnicy takich pokazów są kuszeni „promocjami”, okazją, która jest „wyjątkowa” i więcej się nie powtórzy, namawiani na kredyt na zakupy 
– wylicza Agnieszka Orlińska z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. – Kolejnym działaniem niezgodnym z prawem jest podszywanie się przez przedstawicieli handlowych pod dotychczasowego dostawcę usług telekomunikacyjnych i energii. Nieświadomi konsumenci, najczęściej osoby starsze, są odwiedzani przez akwizytorów i kuszeni obietnicami niższych rachunków. Po pewnym czasie okazuje się, że podpisali niekorzystną umowę z nowym operatorem. Zazwyczaj nie otrzymują podpisanej umowy od razu, co uniemożliwia im przeczytanie jej i skorzystanie z prawa do odstąpienia w ciągu 14 dni – dodaje ekspertka.

 

Czujność to podstawa

Wielu seniorów ma świadomość zagrożeń.

– Oszuści czyhają na nas wszędzie i o każdej porze. Moi znajomi mieli już podejrzane telefony, ale na szczęście nie dali się zwieść – przekonuje pani Anna z Łochowa. – Mnie, co prawda, jeszcze nikt nie próbował okraść, ale mam szeroko otwarte oczy – zapewnia.

By skutecznie się ustrzec, niewiele trzeba. Zasada ograniczonego zaufania i zdrowy rozsądek – to świetne zasady, których warto się trzymać w każdym wieku.

– Niezwykle ważna jest też profilaktyka – przekonuje Jolanta Marzęcka, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Kultury w Płońsku, koordynatorka Płońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, od lat zapraszająca na spotkania z seniorami specjalistów od praw konsumentów czy policjantów. – Eksperci podpowiadają słuchaczom, jak powinni się zachować w różnych sytuacjach, na co uważać i gdzie szukać pomocy. Nasza ponad 100-osobowa grupa zawsze jest żywo zainteresowana tematyką bezpieczeństwa. Seniorzy zdobytą wiedzę przekazują także swoim bliskim i znajomym. To dodatkowa wartość – podkreśla.

 

Bezpieczeństwo to też zdrowie

Stosowane coraz bardziej perfekcyjne metody manipulacji osobami starszymi zobowiązują także samorząd Mazowsza do zajmowania się tym problemem. Właśnie dlatego m.in. w czerwcu zorganizowano Czwarty Sejmik Senioralny Województwa Mazowieckiego, który poświęcono bezpieczeństwu. Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, jednostka samorządu Mazowsza, podczas wydarzeń przekazuje m.in. opaski odblaskowe i koperty życia, które chronią zdrowie i życie seniorów (zawierają podstawowe informacje o stanie zdrowia i znacznie ułatwiają postawienie diagnozy, jeśli wezwiemy pogotowie ratunkowe do domu).

– Pracujemy też  nad wdrożeniem rocznego pilotażowego programu uruchomienia usług opiekuńczych w formie teleopieki w gminach województwa. „Przycisk życia” może być umieszczony w bransoletce noszonej na ręku lub zawieszce na szyi. Jest to bardzo pomocne urządzenie w szczególności dla osób mieszkających samotnie, które w razie złego samopoczucia mogą wezwać pomoc medyczną – wymienia Elżbieta Bogucka, pełnomocnik Zarządu Województwa Mazowieckiego ds. Polityki Senioralnej.

 

Jak nie dać się oszukać? Jak nie stać się ofiarą?

w domu

nie otwieraj drzwi nieznajomym

po przyjściu do domu zawsze zamykaj drzwi wejściowe

przechowuj tylko drobne sumy pieniędzy

utrzymuj kontakt z zaufanym sąsiadem

uważaj na telefony od nieuczciwych firm, które np. proponują niższe rachunki albo zapraszają na bezpłatny pokaz, badanie, odbiór nagrody

uważaj na umowy zawierane w domu

 

poza domem

wypłacając gotówkę, zadbaj, by towarzyszył ci ktoś bliski

nie noś przy sobie dużej kwoty pieniędzy bez potrzeby

nie pożyczaj pieniędzy tym, których znasz z widzenia lub deklarują, że chcą przekazać gotówkę twoim bliskim

nikomu nie podawaj nr PIN do karty bankomatowej ani go nie przechowuj obok niej

w szpitalu wartościowe rzeczy oddaj do depozytu

po zmroku nie poruszaj się samotnie

nie zostawiaj nawet na chwilę toreb czy dokumentów u fryzjera, w parku czy na cmentarzu

otwierając auto bądź dom, miej przygotowane klucze

uważaj na podpisywane umowy, np. podczas pokazów garnków, pościeli

podczas pokazów nie daj się namówić na nieprzemyślany zakup

uważnie czytaj umowy, nie działaj pod presją czasu

domagaj się otrzymania wszystkich podpisanych dokumentów

uważaj na „promocje”, wyjątkowe oferty, gdy sprzedawca mówi ci, że musisz podjąć decyzję w tej chwili, bo okazja się nie powtórzy

postaraj się konsultować decyzje z kimś bliskim

nie udostępniaj nikomu dowodu osobistego

 

przy zmianie dostawcy usług

dokładnie czytaj dokumenty, zwracaj uwagę na nazwę, logo i adres firmy, nie podpisuj ich od razu – zawsze wcześniej skonsultuj je np. z rodziną, sąsiadami, prawnikiem

skontaktuj się z dotychczasowym operatorem telekomunikacyjnym i zapytaj, czy jego przedstawiciele roznoszą jakieś dokumenty do podpisania

nie podawaj – także przez telefon – swoich danych, (imię i nazwisko, numer dowodu). Twój operator je ma. Może się zdarzyć, że przedstawiciel będzie chciał wyłudzić twój podpis pod pretekstem potwierdzenia wizyty. Nie zgadzaj się na to

jeśli cokolwiek podpisałeś, żądaj kopii wszystkich dokumentów

od umowy zawartej poza siedzibą firmy masz prawo odstąpić w ciągu 14 dni

W ramach wsparcia z budżetu województwa mazowieckiego dla seniorów przygotowano bony społeczne, za których realizację odpowiada MCPS. Ta propozycja umożliwia dofinansowanie ciekawych, lokalnych inicjatyw, które są podejmowane przez niesformalizowane grupy osób starszych i wspierają ich samodzielność społeczną oraz aktywność.

 – Wyjątkową wartością proponowanych przez środowiska senioralne projektów jest duże zaangażowanie samych seniorów w ich przygotowanie i późniejszą realizację. Bezpośrednio i wolontarystycznie organizują oni zaplanowane inicjatywy, wykorzystują swój intelektualny potencjał i poświęcają czas. Projekty ukierunkowują na wzmocnienie relacji i kontaktów, wspólne spędzanie czasu i integrację lokalnego środowiska seniorów. Organizując spotkania i zajęcia dla licznych grup osób starszych, często z małych miejscowości, chcą docierać do osób samotnych – podkreśla członek zarządu województwa Elżbieta Lanc i zachęca do naboru wniosków o bony społeczne. Jest on prowadzony w systemie ciągłym i będzie trwał aż do 30 sierpnia 2020 r. Szczegóły na www.srcp.radom.pl w zakładce Bony dla seniorów.

 

Popularne metody oszustów

na wnuczka (miał wypadek, przedstawia chorobę, ma dług, okazję kupna)

na policjanta

na fachowca

na dotację

na paczkę

na pracownika socjalnego

na szklankę wody

na sprzedawcę