Choroby układu krążenia – m.in. choroba wieńcowa (niedokrwienna), niewydolność czy zaburzenia rytmu serca – są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce, jest tak również w naszym regionie.

Wraz z upływem czasu serce przestaje pracować na najwyższych obrotach i zaczynają się pojawiać rozmaite dolegliwości. Mimo że ryzyko ich wystąpienia u osób starszych jest znacznie większe, to niezdrowy styl życia powoduje, że choroby te mogą się rozwijać także u młodszych, a nawet u dzieci.

– Mimo obserwowanej w ostatnim dziesięcioleciu tendencji spadkowej w zakresie zapadalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia nadal są one główną przyczyną zgonów w Polsce – mówi dr n. med. Joanna Syska-Sumińska, kardiolog ze Śródmiejskiego Centrum Klinicznego Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego Sp. z o.o. 

Uratuje nas badanie

Choroby serca rozwijają się najczęściej u osób po 40. roku życia, u których występują tzw. czynniki ryzyka, jak: palenie tytoniu, nadwaga, siedzący tryb życia, hiperlipidemia, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze. Nie bez znaczenia są również uwarunkowania genetyczne (występowanie tej samej choroby u członków rodziny).

Bardzo ważne jest wczesne wykrycie choroby serca i układu krążenia. Leczenie we wczesnym stadium daje najlepsze wyniki i zapobiega wystąpieniu powikłań choroby, prowadzących do kalectwa lub śmierci. Kluczowe znaczenie mają badania okresowe (dlatego nie wolno ich bagatelizować), a także znajomość objawów choroby. Osoby, które cierpią na dolegliwości serca, muszą przestrzegać zaleceń lekarskich, mimo że bywają one uciążliwe.

Jakie dolegliwości powinny niepokoić?

♥ Ból w klatce piersiowej

Zazwyczaj jest to ból o tzw. charakterze dławicowym, czyli związany z niedokrwieniem mięśnia sercowego, co powoduje, że dociera do niego za mało tlenu. Zwykle przypomina uczucie gniecenia, ściskania czy pieczenia w klatce piersiowej.

♥ Kołatanie serca

♥ Obrzęki

♥ Omdlenia

Największym wyzwaniem współczesnej medycyny w trosce o serce i układ krążenia jest profilaktyka. Trudno mu podołać  i, jak na razie, to choroby wygrywają.

– Musimy mieć świadomość, że blisko 90 proc. zgonów z powodu CHNS (choroby niedokrwiennej serca) ma uwarunkowania środowiskowe, a zatem istnieje potencjalna szansa ich uniknięcia, bądź przynajmniej opóźnienia ich występowania. Każdy z nas ma wpływ na zmniejszenie ryzyka zachorowania na chorobę niedokrwienną serca poprzez zmianę stylu życia i wyeliminowanie współistniejących czynników ryzyka. Musimy tylko pamiętać o nich, kontrolować je, unikać zachowań sprzyjających ich występowaniu, dlatego tak ważna jest edukacja prowadzona od najmłodszych lat na wszystkich etapach naszego życia. Elementem koniecznym są regularne wizyty u lekarza i przestrzeganie jego zaleceń – przypomina dr Syska-Sumińska.

Dieta dla serca

Dieta dla serca powinna uwzględniać produkty zbożowe (razowe pieczywo, makarony, ryż) oraz owoce i warzywa (źródło witamin). Należy jeść sporo warzyw strączkowych, np. fasolę, soję, groch, oraz orzechów. Szczególną uwagę należy zwrócić na witaminy A, E, C oraz kwas foliowy, hamujące utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Substancje te zawiera m.in: czarna porzeczka, owoce derenia, papryka czerwona czy brokuły. Dodatkowo te witaminy zmniejszają szkodliwość działania wolnych rodników tlenowych, które uszkadzają ściany naczyń krwionośnych. Pamiętajmy też, że niedobór potasu powoduje zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego. Produkty zawierające potas to np.: banany, ziemniaki, seler, kiwi, pomidory i grejpfruty.

– Kolejne zagrożenie dla naszego zdrowia to otyłość i nadmierne spożycie kalorii. Prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca, udaru mózgu i cukrzycy rośnie powyżej wartości BMI 26,0 kg/m2. W Polsce odsetek osób dorosłych z nadwagą i otyłością sięga 50–60 proc. Poprawa zwyczajów żywieniowych zmniejsza nie tylko ryzyko sercowo-naczyniowe, ale także ryzyko innych chorób, np. nowotworowych. Jedzmy mniej mięsa, więcej warzyw, mniej cukru, więcej potraw nieprzetworzonych – apeluje kardiolog.

Duże znaczenie w profilaktyce schorzeń układu krążenia odgrywa aktywność ruchowa. Zdrowa dla serca polega na umiarkowanym wysiłku tlenowym poprawiającym krążenie. Nie trzeba zaraz się szykować na igrzyska olimpijskie, wystarczą spacery i szybkie marsze oraz porządki i praca w ogrodzie. Pozytywne dla serca są także pływanie i jazda na rowerze.

Opinia

Cecylia Domżała

przewodnicząca Komisji Zdrowia i Kultury Fizycznej Sejmiku

Choroby układu krążenia są jednym z najczęstszych powodów zgonów na Mazowszu. Statystyki są alarmujące! Pomimo promocji zdrowego stylu życia i dostępności podstawowych badań wciąż nie mamy serca… dla serca. Tym, którzy chorują na serce, możemy zaoferować najnowocześniejsze sposoby leczenia. Tych, którzy wciąż jeszcze mają czas na profilaktykę, zapraszam na pikniki pod hasłem „Zdrowe Mazowsze – Piknik z Sercem”. Dbałość o układ krwionośny to także konieczność poddawania się badaniom, nawet najprostszym jak kontrola poziomu cholesterolu i ciśnienia tętniczego. Podczas konsultacji ze specjalistami  poznamy wrogów serca, sprawców dolegliwości ze strony układu krążenia oraz metody zapewniające zdrowe i dłuższe życie.

Zapraszamy na pikniki!

Samorząd Województwa Mazowieckiego organizuje sześć pikników pod hasłem „Zdrowe Mazowsze – Piknik z Sercem”. Spotkania z okazji Światowego Dnia Serca odbędą się:

• 15 września w Płocku na błoniach Stadionu Orlen Arena, godz. 14.00–19.00;
• 16 września w Warszawie w Parku Szczęśliwickim, godz. 10.00–15.00;
• 22 września w Siedlcach na placu im. gen. Wł. Sikorskiego, godz. 10.00–15.00;
• 23 września w Radomiu w Muzeum Wsi Radomskiej, godz. 13.00–18.00;
• 28 września w Ciechanowie na placu Jana Pawła II, godz. 11.00–16.00.

Podczas pikników mieszkańcom oferowane będą m.in.: bezpłatne badania poziomu cukru, ciśnienia, pomiar BMI. Będzie to również okazja do bezpłatnej konsultacji ze specjalistami i pozyskania wiedzy na temat profilaktyki chorób układu krążenia. Uczestnicy dowiedzą się, jaki wpływ na nasze serce ma smog oraz co możemy zrobić, aby zmniejszyć jego emisję. Będzie można spróbować zdrowej i ekologicznej żywności od lokalnych producentów oraz poznać sposoby aktywnego spędzania czasu wolnego. Przez cały czas trwania pikniku w krwiobusach odbywać się będzie zbiórka krwi.

Czynniki ryzyka chorób serca

Możliwość wystąpienia chorób układu krążenia rośnie u osób narażonych na działanie tzw. czynników ryzyka. Szczególnie dotyczy to tych, u których występuje jednocześnie ryzyko z kilku powodów.

• Wiek – kobiety chorują później (kobiety 45–70, mężczyźni 32–50)
• Płeć – kobiety chorują częściej
• Otyłość
• Palenie tytoniu
• Nadciśnienie tętnicze
• Wysoki poziom cholesterolu
• Brak aktywności fizycznej
• Predyspozycje genetyczne

​