Szkice z Ciechanowa

Każde miasto ma w swoich dziejach szczególne wydarzenia i zasłużonych mieszkańców, którzy są powodem do dumy. To zawsze wzbudza ciekawość i przyciąga.

Taka intencja przyświecała publikacji Muzeum Szlachty Mazowieckiej. To zbiór kilkunastu naukowych i popularnonaukowych ułożonych chronologicznie artykułów, których tematyką jest Ciechanów i jego dzieje – od prehistorii do współczesności. Przedstawiają one mieszkańców miasta, ich aktywność społeczną, polityczną i wojskową.

(…) w dwudziestoleciu międzywojennym wielu ciechanowian doceniało znaczenie sportu i wychowania fizycznego (…) Szczególnie dobry klimat w Ciechanowie znalazło kolarstwo. (…) Sport upowszechniały szkoły i wojsko. Obok lekkiej atletyki uprawiali pływanie, kolarstwo, piłkę nożną i jeździectwo. (…) podobnie jak jeździectwo i polowanie, również tenis był elitarnym sportem. Kort znajdował się na dziedzińcu zamku. Zimą kort zamieniano na lodowisko. Ważną funkcję rekreacyjną spełniały Farska Góra i Łydynia[1].

Autorzy ukazali szereg powiązań politycznych i społecznych, bez których trudno jest zrozumieć historię tej ziemi. Znajdziemy też opis średniowiecznego Ciechanowa ustalony zarówno w oparciu o źródła pisane, jak i wyniki badań archeologicznych. Przeczytamy o inkorporacji Mazowsza do Korony w 1526 r., potopie szwedzkim, upadku Rzeczypospolitej, okresie napoleońskim czy powstaniach narodowych. Nowością jest artykuł poświęcony 3 pułkowi Wojskowej Straży Granicznej. Wiele ustaleń badawczych zawierają też artykuły obejmujące najnowszą historię miasta w XX w. Ich autorami są naukowcy, nauczyciele akademiccy, dziennikarze, a także pracownicy muzeów, mający w swoim dorobku twórczym spore osiągnięcia.

Książkę można nabyć we wszystkich oddziałach Muzeum Szlachty Mazowieckiej lub zamówić mailowo, wysyłając wiadomość na adres: .

Poezja nieujawniona

Tomik „Wiersze niepublikowane” jest unikatową antologią pozwalającą zaobserwować rozwój wyob-
raźni poetyckiej Stanisława Grochowiaka (1934–1976).

To poeta należący do pokolenia Współczesności, czyli autorów stawiających pierwsze literackie kroki około 1956 r. Byli to twórcy urodzeni w większości w pierwszej połowie lat 30. XX w. Utwory podzielono na trzy części tematyczne (życie, miłość, śmierć), w obrębie których pomieszczono teksty od najstarszych (pisanych przez zaledwie 14-letniego chłopca) po ostatnie.

Jeśli chodzi o tytułowe „niepublikowane wiersze” – są to teksty nierówne, od dojrzałych artystycznie i dających do myślenia, po dość proste lub przeciwnie – na tyle „ciemne”, że uniemożliwiają konsekwentną i racjonalną interpretację. Autorom „niniejszego wyboru brak wątpliwości, że większość z owych tekstów jest godna druku”[2]. Publikacja podaje kilka pomysłów na ich interpretację oraz wstępnie klasyfikuje opisywaną część wierszy ze zbiorów Muzeum Literatury (i to zaledwie część, bo nieopublikowanych wierszy Grochowiaka pozostało kilkaset). Autorzy tomu zaproponowali – obok przywołanej klasyfikacji, według najbardziej znanego badacza twórczości tego poety Jacka Łukasiewicza – typologię problemową dzielącą poezję Grochowiaka na: bajki, wiersze poświęcone codzienności (której był piewcą i interpretatorem), wiersze polityczne (odnoszące się do rzeczywistości poststalinowskiej Polski) oraz utwory czerpiące z wyobraźni barokowej (najliczniejsze wśród niepublikowanych)[3].

Książka jest pierwszym tomem projektowanej serii „Biblioteka Muzeum Literatury”, w której będą drukowane utwory literackie ze zbiorów instytucji wraz z fotografią rękopisu. Publikację można zamówić, pisząc na adres: lub dzwoniąc pod numer telefonu 22 831 40 61 wew. 117.