Miniony rok upłynął na Mazowszu pod znakiem twórczości Henryka Sienkiewicza. Głównymi organizatorami jego obchodów był powiat warszawski zachodni i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie.

Pojedynek małego rycerzu

Świętowanie rozpoczęło się piknikiem historycznym  „Pojedynek podpułkownika kozackiego Jurko Bohuna z imć Panem Michałem Wołodyjowskim” na Polanie w Lipkowie, w gminie Stare Babice. Goście mogli podziwiać pokaz tradycyjnego poloneza, musztrę w wykonaniu wojsk szwedzkich, popisy sprawnościowe kozaków, zobaczyć husarów czy zwiedzić obozy hetmański i pospolitego ruszenia. Mogli także wziąć udział w warsztatach rzemiosła dawnego: kowalstwa, tkactwa, garncarstwa czy wikliniarstwa. Dużą niespodzianką było pojawienie się w Lipkowie aktorów – Andrzeja Seweryna i Daniela Olbrychskiego, którzy zagrali w filmowych adaptacjach „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Artyści odczytali fragmenty powieści „Ogniem i mieczem” opisujące scenę słynnego pojedynku Bohuna i Pana Wołodyjowskiego, której akcję Sienkiewicz umieścił właśnie w Lipkowie. Tego dnia pojedynek odbył się nie tylko na kartach powieści, ale został zrekonstruowany na żywo.

Karykatura i malarstwo

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie także przygotowało atrakcje dla miłośników twórczości pisarza. Podczas Nocy Muzeów otwarto wystawę pn. „Rzecz w tym, żeby fantazji nie tracić! Bohaterowie >Trylogii< Henryka Sienkiewicza w karykaturze Jacka Frankowskiego” Towarzyszył jej folder pod tym samym tytułem, ale uzupełniony wypowiedziami znanego ze wszystkich tomów „Trylogii” Jana Zagłoby. Obydwaj panowie, choć żyjący w różnych epokach, mają niezwykłe poczucie humoru i są wnikliwymi obserwatorami rzeczywistości. Jeden sportretował ludzi pędzlem, drugi słowem.

Placówka zorganizowała również plener malarski „Ku pokrzepieniu serc” oraz wystawę poplenerową otwartą w 100. rocznicę śmierci pisarza. W plenerze w Przewięzi koło Augustowa wzięło udział 35 twórców, którzy stworzyli 80 prac. Wystawa będzie prezentowana w siedzibie muzeum do końca stycznia 2017 r.

Autor inspirujący

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie otworzyło na okres od maja do września wystawę „Albumy Sienkiewiczowskie” upamiętniającą 170. rocznicę urodzin i 100. rocznicę śmierci Henryka Sienkiewicza. Zaprezentowano prace artystów XIX i XX wieku, którzy czerpali inspirację z jego twórczości. Ekspozycja ukazywała kolejno sceny i obrazy z historii Polski, odwołujące się do „Krzyżaków” i „Trylogii”, świadectwa afrykańskiej wyprawy pisarza, która pomogła mu w pracy nad książką „W pustyni i w puszczy”, i wreszcie obrazy nawiązujące do fabuły „Quo Vadis”. Na wystawie pokazano także pierwsze, zachowane ekranizacje utworów laureata literackiej Nagrody Nobla.

Dla młodzieży muzeum zorganizowało sesję popularnonaukową na temat życia i twórczości pisarza, której tematem przewodnim były wartości i ideały stworzonych przez niego bohaterów literackich.

Nie tylko powieści

Utwór Henryka Sienkiewicza „Na jedną kartę”, w ramach cyklu „Czytamy w Polskim” wystawił Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. Sztuka pełnospektaklowa warta jest poznania  jako świadectwo poglądów politycznych i społecznych Sienkiewicza i jego bystrych obserwacji współczesnego mu świata. W dramacie splatają się dwa wątki: rywalizacji o rękę panny z ziemiańskiego dworu i towarzyszące jej zabiegi młodego karierowicza o wygraną w wyborach do galicyjskiego sejmu krajowego.

Śladami historii

„Rajd Sienkiewiczowski z grą terenową szlakiem najpiękniejszych miejsc w Gminie Radzanów” przygotowała Publiczna Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Rogolinie. Zabawa adresowana była do dzieci
i młodzieży ze szkół z terenu gminy i powiatu białobrzeskiego. Uczestnicy mierzyli się z różnorodnymi zadaniami związanymi z twórczością Henryka Sienkiewicza, poznawali ślady historii na terenie, na którym żyją, m. in. pomnik Rodu Sienkiewiczów w Grotkach i „Kościelna Góra” – miejscem najstarszego osadnictwa na Ziemi Radzanowskiej.

Patron

Zespół Szkół nr 1 w Siedlcach – Szkoła Podstawowa nr 9 im. Henryka Sienkiewicza zainicjowała
i zrealizowała imprezę edukacyjną „Sienkiewiczjada w siedleckiej dziewiątce”. Przez cały rok odbywały się tam różnego rodzaju przedstawienia, wyjazdy i konkursy. Wiosną zorganizowano spotkanie ze znanym siedleckim podróżnikiem Bogusławem Skarusem, który opowiadał uczniom o miejscach opisanych „W pustyni i w puszczy”. Młodzież spotkała się także z Tomaszem Mędrzakiem – odtwórcą roli Stasia w ekranizacji tej powieści przygodowej. Do obchodów „Roku Henryka Sienkiewicza na Mazowszu” przyłączyły się również inne mazowieckie instytucje kultury oraz szkoły, którym patronuje pisarz.

Mistrz słowa

Uroczyste zakończenie obchodów „Roku Henryka Sienkiewicza na Mazowszu” zwieńczyło widowisko edukacyjne „Sienkiewicz. Pisarz niekonwencjonalny” zorganizowane przez Muzeum Niepodległości w Warszawie. Podczas imprezy autorzy, w formie quizu, razem z widzami zastanawiali się nad często niezwykłym słownictwem, które decydowało o wyjątkowym stylu pisarza.