Wyroby piekarnicze i cukiernicze
Korowaj weselny
Tradycja wypieku korowaja weselnego wywodzi się z czasów średniowiecza. W Polsce pieczony był głównie na Podlasiu, Suwalszczyźnie, Lubelszczyźnie i wschodniej części Mazowsza. Przygotowywany był w przeddzień zaślubin i w zależności od regionu różnił się wielkością oraz wyglądem. Dawniej w gminie Stara Kornica na Mazowszu korowaja pieczono głównie we wsiach włościańskich czyli chłopskich.
więcej o: Korowaj weselny
Nadbużański chleb wiejski na zakwasie
Na Mazowszu w XIX wieku i do połowy XX wieku, w gospodarstwach chłopskich powszechnie pieczono chleb na zakwasie z mąki żytniej. Chleb ten pieczono raz w tygodniu na codzienne potrzeby rodziny i do wymiany sąsiedzkiej, a jedynie na niedzielę, święta i ważniejsze uroczystości rodzinne przygotowywano wypieki z mąki pszennej.
więcej o: Nadbużański chleb wiejski na zakwasie
Bułki drożdżowe jagodzianki
Bułki z ciasta drożdżowego są charakterystycznym wypiekiem na terenie wschodniego Mazowsza. Tradycji tego wypieku można się doszukiwać w zwyczajach ludowych w połowie XX wieku. W okolicznych parafiach tradycją było obchodzenie tzw. odpustów. W ten dzień w parafii urządzano kiermasz, który lud obchodził z zabawą, zapraszając znajomych i krewnych z innych parafii. Tradycją było obdarowywanie odjeżdżających gości jagodziankami, ponieważ bardzo dobrze znoszą transport i były smacznym wspomnieniem zabawy odpustowej.
więcej o: Bułki drożdżowe jagodzianki
Mazowieckie ciastka ze skwarek
Mazowieckie ciastka ze skwarek to bardzo kruche i delikatne, dobrze wypieczone ciastka, w kształcie prostokąta, na wierzchu pokarbowane. Ciastka ze skwarek wypiekane były przeważnie z racji świniobicia odbywającego się w gospodarstwie. Dzięki tradycyjnemu żywieniu świń słonina była bardzo gruba, a wytapiane z niej skwarki służyły w kuchni jako ważny produkt do kraszenia potraw, smarowania chleba i oczywiście do przyrządzania ciastek.
więcej o: Mazowieckie ciastka ze skwarek
Chleb żytni ciemny z Grębkowa
W początkach XX wieku w uprawach zbóż pierwsze miejsce zajmowało żyto. „W XIX i na początku XX wieku największe zastosowanie miała na wsi (…) mąka żytnia” (J. P. Dekowski, „Z badań nad pożywieniem ludu łowickiego (1880-1939)” w: Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria etnograficzna nr 12, Łódź 1968). Popularność tego zboża spowodowała powstanie różnych receptur na wypiek chleba żytniego.
więcej o: Chleb żytni ciemny z Grębkowa
Chleb razowy radziwiłłowski
Chleb od dawna stanowi podstawę wyżywienia ludzi. W przeszłości był on przygotowywany na wsi głównie z mąki żytniej. „Mąki każdy gospodarz i wyrobnik na swoją potrzebę używa żytniej” (T. Sobczak ”Konsumpcja żywnościowa chłopska w Królestwie Polskim w 2 połowie XIX i w początkach XX wieku”, Warszawa 1986 r.).
więcej o: Chleb razowy radziwiłłowski
Fafernuchy
Puszcza Biała to określenie południowego regionu Kurpiowszczyzny. Nazwę swoją zawdzięcza białym kulkom wełnianki porastającej gęsto niedostępne bagna, otaczające wsie puszczańskie. Gospodarstwa puszczańskie były w dużej mierze samowystarczalne. W domu robiono narzędzia, sprzęty, drobne przedmioty domowego użytku, odzież. Najpierw dla siebie, a potem i na sprzedaż, bo ziemie były marne, a gospodarstwa niewielkie. Jak pisał Ludwik Krzywicki – „Jest to jedyny odłam spośród naszego ludu, który umiłował, że tak powiem robić i układać własnoręcznie swoją historię”.
więcej o: Fafernuchy
Sójka mazowiecka
Znaną potrawą wyrabianą we wschodniej części Mazowsza są pierogi wykonane z ciasta, cienko rozwałkowanego i wypełnionego kapustą, boczkiem lub słoninką, kaszą jaglaną i grzybami, następnie zapiekanego, zwane powszechnie „sójkami mazowieckimi”. Jak wynika z rozmów z mieszkańcami potrawę tę nazywano po prostu pierogami, dopiero w latach 50-tych XX wieku zaczęto określać je mianem „sójki” i od tego czasu nazwa weszła do powszechnego użytku. Na różnego rodzaju festynach gminnych, konkursach kulinarnych promujących region można posmakować sójki mazowieckiej, głównej potrawy podawanej podczas imprez. Tradycja wypieku tego smacznego produktu nie ginie i jest pieczołowicie kultywowana. Kiedyś pierogi przygotowywano wyłącznie z okazji świąt – w zależności od rodzaju święta w odpowiednim kształcie i z odpowiednim nadzieniem. Sójkę mazowiecką można było zjeść mniej więcej co dwa tygodnie, kiedy wypiekało się chleb. Nie była to więc potrawa odświętna, ale była na pewno niecodziennym daniem, smakowitą odmiennością w dość monotonnej wiejskiej diecie. Dla lepszego efektu wizualnego przed włożeniem sójek mazowieckich do pieca niektórzy smarują je rozbełtanym jajkiem, wtedy nabierają połysku, ale nie jest to konieczne. Pierogi przygotowuje się od początku do końca ręcznie według tradycyjnych przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Dla poszczególnych części Polski były regionalne odmiany pierogów o charakterystycznych nazwach jak: hreczuszki, sanieszki socznie, a jak pisał pan Janusz Bohdanowicz w komentarzu do Polskiego Atlasu Etnograficznego, t. III: „W Polsce wschodniej, na obszarze międzyrzecza Wisły, Narwi i Bugu dużą popularnością cieszą się tak zwane „pierogi pieczone”, „sujki” czy też od nazw nadzienia określane terminami „kasioki”, „kapuścioki” itp.”. Sójka mazowiecka należy do potraw tanich, łatwych do przyrządzania, pożywnych i bardzo smacznych, powstaje na bazie surowców często pochodzących z własnego gospodarstwa. Przepisy przyrządzania tego wyjątkowego produktu mają ponad stuletnią tradycję. Adres: Anna Kotuniak Podciernie 66 05-319 Cegłów Nr tel. (025) 757 88 75
więcej o: Sójka mazowieckaSzanowni Państwo, jeżeli opublikowany artykuł nie jest prawidłowo odczytany przez czytnik ekranu, prosimy o przesłanie uwag do artykułu wraz z podaniem linka do informacji, której dotyczy pytanie. Postaramy się udostępnić bardziej czytelny plik.